Samensturing in buurthuizen

Themanummer Vakblad Sociaal Werk

29 jun 2021 15:54 | Urban Governance

Bewoners en sociaal werkers geven in buurthuizen steeds vaker samen richting en inhoud aan wat er gebeurt en tot stand komt. In het recent afgeronde Raak-project Lokale Samensturing Huizen van de Wijk, uitgevoerd door vijf lectoraten van drie hogescholen, is dit onderzocht. Het Vakblad Sociaal Werk wijdde er een themanummer aan met artikelen en bevindingen uit het project.

Bewoners en sociaal werkers geven in veel Huizen van de wijk steeds meer samen richting en inhoud aan wat er daar gebeurt en hoe dat tot stand komt. Bij dit gedeeld eigenaarschap ten gunste van het lokale welzijn werken allerlei krachten en talenten samen, maar vaak ook tegen elkaar in. Storingen en onverwachte gebeurtenissen zijn aan de orde van de dag, waarbij teleurstelling en succes elkaar afwisselen. Het vraagt veel van alle deelnemers, want ze moeten voortdurend oplossingen ontdekken die nog niet eerder zijn uitgevonden.

Het tegenovergestelde van routine

Samensturing is daarmee het tegenovergestelde van routine en niet volgens een vooraf bepaalde structuur te organiseren. Al improviserend wordt er van alles uitgevonden, zoals taal, nieuwe vormen van samen denken en doen, andere rollen en verhoudingen. Wat daarbij ook vaak knelt is besluitvorming die niet binnen de invloed ligt van de direct betrokkenen, maar wel impact heeft op de mogelijkheden voor betrokkenen om bij te dragen aan het lokale welzijn. De Huizen van de wijk zijn namelijk regelmatig ingebed in structuren van organisaties en overheid waar gedeeld eigenaarschap nog minder ingeburgerd is.

Corona als vliegwiel voor samensturing

Dat samensturing bestaat uit improvisatie, net als bij jazz, wil niet zeggen dat er geen structuur is of dat het vanzelf gaat. Samensturing heeft wel degelijk een richting en vereist ook facilitering. De collectieve leerprocessen om bestaande patronen te veranderen, vereisen creatieve interventies waardoor betrokkenen dat wat ze goed kennen, even vergeten. Pas dan komt er ruimte om te experimenteren met andere rollen, overlegvormen en structuren met daarbij horende verwachtingen, taal, gedrag en houding.

Samensturing kenmerkt zich door een continu proces van gesprekken, conflicten, afspraken, acties, opbrengsten, etc., waarbij wederzijdse afhankelijkheid ten behoeve van een gedeeld toekomstbeeld een richtinggevende rol speelt. Interessant genoeg vormde de coronaperiode een vliegwiel voor een bruisende samensturing tussen allerlei verschillende partijen.

Themanummer Vakblad Sociaal Werk

Vakblad Sociaal Werk is het tweemaandelijks blad voor professionals en studenten in sociaal werk en voor mensen die geïnteresseerd zijn in de hulpverlening en preventie aan kwetsbare groepen in alle lagen van de samenleving.

Het themanummer is in hard copy aan te vragen bij Mike de Kreek: