“Studenten voelen dat ik weet waarover ik praat”

‘Docenten moeten vrienden worden met hun studenten’

Je bent sinds begin dit jaar Professor of Practice diversiteit en inclusie. Wat betekent dat?

“Dat ik de komende drie jaar al mijn expertise en ervaringen mag inzetten om van de HvA, samen met iedereen die er werkt en erbij betrokken is, een mooier, diverser en inclusiever opleidingsinstituut te maken.”

Waaruit bestaat jouw expertise en ervaring op dit gebied?

“Ik kom uit een gezin waar studeren niet vanzelfsprekend was. Ik wist bijvoorbeeld dat ik voor de studie Bouwkunde op de HvA een laptop nodig had, maar daar was bij mij thuis geen geld voor. Ik dacht: dan kan ik die studie dus niet doen. Gelukkig kwam mijn vader op het idee om er eentje te lenen. ’s Avonds en in het weekeinde werkte ik op een geleende laptop. Om me heen zag ik dat leeftijdgenoten om dezelfde reden niet aan een studie begonnen. Of dat medestudenten stopten met hun opleiding omdat ze geen stageplek konden vinden, en hun ouders niet het netwerk of de kracht hadden om ze te helpen. Ze deden zich stoer en zelfverzekerd voor maar intussen hadden ze buikpijn van de stress. Zo iemand denkt dan: dit is de zoveelste studievertraging die ik oploop. Weet je, ik stop er gewoon mee, dan ben ik overal van af. Ik ken zulke gedachten. En ik weet ook dat je ze kunt ombuigen naar positieve energie en meer zelfvertrouwen.”

Je hebt de Stichting Studiezalen opgericht. Daarvan zijn er in Amsterdam nu 47, en niet in de gemakkelijkste wijken, toch?

“De ambitie van Stichting Studiezalen is breder dan de naam misschien doet vermoeden. We doen meer dan huiswerkondersteuning. Wij willen het maximale talent halen uit kinderen die in kwetsbare wijken wonen. Daarom geven we ook life-coaching. Daarmee geven we jongeren een ruimere blik op de wereld en een wenkend perspectief. Bijvoorbeeld door ze mee te nemen naar een museum of naar een bedrijf - plaatsen waar ze anders niet zouden komen. We willen mensen krachtig maken.”

Werkt dat?

“Door scholing, een positieve levensstijl en optimistische mindset kunnen mensen zelf de regie over hun leven nemen. Ze hoeven er niet in te berusten dat ze minder goede kansen hebben dan sommige anderen. Dat is in hun eigen belang én in het belang van de maatschappij.”

Wat zie je op de HvA gebeuren?

“Het is nog steeds zo dat kinderen van ouders die niet hebben kunnen studeren, minder vaak op een hogeschool belanden. En als ze er zijn, vallen ze vaker uit. Ook op de HvA is meer nodig dan onderwijs alleen als je doel is om iedereen een veilige plek te bieden. Het eerste jaar dat ik Professor of Practice ben, wil ik snel tot de kern komen. Wat zijn de ervaringen van studenten en docenten, waar gaat het mis? Zij zijn de experts. Ik heb hun hulp nodig om te snappen waar de stress zit. En ik wil ook horen wat volgens hen de oplossingen zijn.”

En dan ligt er over drie jaar een rapport met mooie aanbevelingen?

“Nee, nee, ik doe dit niet voor de show. Ik ben van de praktische oplossingen: wat heeft iemand nu nodig om verder te komen, om de HvA als een thuis te ervaren en dus niet met de studie te stoppen?”

Heb je daar een voorbeeld bij?

“Ik sprak een studente die te arm is om een winterjas te kopen. Daarnaast is ze mantelzorger. Onderwijs is daardoor bijzaak voor haar. Ik denk dan: hoe zorgen we ervoor dat zij en andere arme studenten een jas krijgen en op de opleiding blijven? Ander voorbeeld: Je kunt je niet concentreren of gezellig netwerken als je honger hebt.”

Maar er is koffie en er zijn broodjes genoeg in de kantine, toch?

“Wel als je geld hebt, ja. Toen ik hier studeerde zag ik medestudenten na college weleens samen zitten om iets te bespreken. Ik was daar nooit bij, ik ging naar huis want ik kon geen rondje geven. Dan ga je zulke bijeenkomsten ontlopen. En bouw je dus niet aan een netwerk, wordt het minder leuk. De HvA weet inmiddels wel dat het voor sommige studenten lastig is om aan een laptop en internet te komen, maar er zijn nog basalere dingen. Mensen die honger hebben, meiden die geen geld hebben voor maandverband, jongens die scheerschuim en mesjes uit de supermarkt stelen om geschoren naar college of een sollicitatiegesprek te kunnen komen.”

Durven studenten deze dingen aan jou te vertellen?

“Ja, als ze me in hun eentje kunnen spreken en niet in een groep. Er is heel veel schaamte, het is gevoelige materie. Ik zeg: bij mij is alles veilig, ik kijk nergens van op. Studenten voelen dat ik weet waarover ik praat. Ik weet ook dat armoede niet alleen zit in geldgebrek. Het gaat ook om armoede in vocabulaire, in netwerk, armoede in positieve ervaringen. Ik heb tijdens mijn studie hier pas begrepen dat je je gevoel mag uiten, dat je om hulp mag vragen. Deed ik nooit. Ik knikte altijd maar wat en deed alsof ik alles begreep. Terwijl ik uit een liefdevol gezin kom waar alle aandacht voor me was.”

Wat kan de HvA doen?

“Dat weet ik nu nog niet precies. Wat ik wel weet: dit onderwerp moet elke dag de aandacht krijgen die het verdient, het mag niet zomaar een projectje worden. Wat ik uit mijn werk bij Studiezalen weet: docenten moeten vrienden worden van hun studenten. We moeten goed luisteren, overeenkomsten zoeken in plaats van tegenstellingen, betrokken zijn en complimenten geven als iets lukt. Dan voelen studenten zich gehoord en gezien. Daarom is het belangrijk dat er in alle lagen op de HvA meer diversiteit en voorbeelden komen. Dan wordt het voor studenten ook gemakkelijker om te zeggen wat hen dwarszit. Docenten moeten weten, en voelen dat ze het verschil kunnen maken in het leven van jonge mensen. Ik weet hoe geweldig dat is. Voor alle partijen.”