‘We zijn geïnspireerd door hun originele ideeën en enthousiasme’

Makeathon in Robotlab: studenten creëren een circulair houten straatmeubel voor de Stadhouderskade

12 dec 2022 15:19 | Kenniscentrum Techniek

Eén blik uit het raam en ze zien meteen waar ze het voor doen: studenten van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) kijken vanuit het Robotlab direct uit op de Stadhouderskade. Deze drukke, vervuilende straat wordt de komende jaren getransformeerd tot The Green Mile, een groene oase met ruimte voor de natuur en duurzame initiatieven. Bij deze transformatie spelen de studenten en onderzoekers van het Robotlab een belangrijke rol. Zo deden studenten van de minor Robotic Production & Circular Materials onlangs mee aan een Makeathon. De uitdaging: in twee weken tijd een circulair houten straatmeubel ontwerpen én bouwen voor The Green Mile. Wij keken met ze mee.

Maandag 31 oktober: de aftrap

Op maandagochtend komen zo’n vijfentwintig studenten van de minor Robotic Production & Circular Materials bijeen in het Robotlab. Hier leren de studenten hoe ze robots en digitale productie kunnen inzetten om afgedankte materialen te hergebruiken en bij te dragen aan de circulaire transitie in Amsterdam. Het Robotlab is hiervoor de locatie bij uitstek, want door de glazen façade aan hun rechterhand hebben de studenten een eersteklas uitzicht op de stad.

Zodra iedereen een plekje heeft gevonden, nemen onderzoeker Marco Galli en hoofd van het Robot Lab Marta Malé-Alemany de studenten mee in de opdracht. Ze leggen uit dat de Makeathon is gekoppeld aan het onderzoeksproject The Green Mile. Hiervoor werkt het Robotlab samen met architectenbureau UNStudio aan een circulair houten straatmeubel voor de Stadhouderskade. Zo leveren de partners samen een bijdrage aan de gelijknamige beweging The Green Mile, die tot doel heeft om van de Stadhouderskade een duurzame en toekomstbestendige straat te maken.

‘Door studenten via de Makeathon bij The Green Mile te betrekken, leren ze nadenken over verschillende manieren om circulariteit in de praktijk te brengen’, legt Galli uit. ‘Daarnaast werken ze tijdens de Makeathon nauw samen met de architecten van UNStudio. Zo ontstaat er een waardevolle verbinding tussen onderwijs, onderzoek en praktijk. En het mooie is dat de studenten zich letterlijk midden in de opdracht de bevinden, want de Stadhouderskade ligt meteen buiten de deur.’

Als Galli en Malé-Alemany alle aspecten van de opdracht hebben belicht, is het tijd om aan de slag te gaan. De studenten kunnen zich inschrijven in vijf verschillende groepen, die elk horen bij een ander stadium van de totstandkoming van het straatmeubel. Zo denkt één groep na over het digitale ontwerpproces, terwijl een tweede groep zich buigt over de productie met robots en een derde nadenkt over het verlengen van de levensduur. Enthousiast maken de studenten de onderlinge verdeling. De positieve energie is voelbaar, de kop is eraf, nu zijn zij aan zet.

Dinsdag 1 november: verkennende fase

In de dagen die volgen krijgt elke groep begeleiding van een coach. Ze ontvangen boeken, tijdschriften en andere materialen om zich in te lezen en krijgen colleges over onderwerpen als computational design en houtbewerking met robots. Ook gaan ze de deur uit, naar de Stadhouderskade, om de toekomstige locatie van het straatmeubel met eigen ogen te bekijken. Na deze eerste verkennende fase is het tijd om aan de slag te gaan met hun ideeën.

Terwijl de studenten aan het werk zijn in het Robotlab, blikt Galli terug op de Makeathon van vorig jaar. Studenten kregen toen, net als nu, de opdracht om een circulair straatmeubel voor de Stadhouderskade te ontwerpen. Het grote verschil met de huidige opdracht is het materiaal waarmee ze werken. ‘Vorig jaar gebruikten we oude houten vloerdelen uit het Rijksmuseum voor het straatmeubel. Dat was helemaal in lijn met de circulaire gedachte, maar bleek ook een nadeel te hebben. Als je werkt met resthout, weet je van tevoren niet wat de kwaliteit is. In dit geval bleek het hout niet bestand te zijn tegen regen en andere weersinvloeden. Daardoor was het meubel uiteindelijk niet geschikt voor de Stadhouderskade.’

Daarom pakken de studenten en onderzoekers het dit jaar anders aan. Tijdens deze Makeathon is het geen resthout, maar nieuw hout dat aan de basis van het straatmeubel staat. ‘We kiezen nu voor een andere benadering van circulariteit’, zegt Galli. ‘We onderzoeken hoe we de levensduur van nieuw hout zo lang mogelijk kunnen verlengen. Dit kan bijvoorbeeld door een object als het straatmeubel zo te ontwerpen dat het makkelijk uit elkaar kan worden gehaald. Hierdoor kun je het makkelijk verplaatsen naar een nieuwe plek, ombouwen tot een nieuw object met een andere functie, of een beschadigd onderdeel vervangen. Je kunt het object dus aanpassen aan allerlei behoeften.’

Vrijdag 4 november: de tussenstand

Al snel merken de leden van de vijf groepen hoe belangrijk het is om met elkaar te overleggen. Want hoewel ze in korte tijd specialist worden in hun eigen deelonderwerp, moeten ze steeds blijven samenwerken en ideeën uitwisselen om tot een haalbaar voorstel te komen. ‘Eén team werkt bijvoorbeeld aan het ontwerp van het meubel, en het andere aan de productie’, legt Galli uit. ‘Maar als je een ontwerp niet aan het productieteam voorlegt en vraagt of het uitvoerbaar is, dan loop je het risico dat je terug moet naar de tekentafel. Dat is dan ook een belangrijk leerpunt van de Makeathon: studenten bouwen niet alleen kennis op over een onderwerp, maar leren ook dat het essentieel is om samen te werken met anderen om het project tot een goed einde te brengen.’

Op vrijdag 4 november, vier dagen na de aftrap van de Makeathon, is het zover: de eerste tussentijdse evaluatie. Elk van de vijf teams presenteert zijn ideeën en bevindingen, zodat de kennis van alle expertisegebieden samenkomt. Als de presentaties achter de rug zijn, bedenken ze met zijn allen hoe het straatmeubel eruit moet komen te zien. Het levert een geslaagde middag op, vol goede ideeën. Na afloop kunnen de studenten met een tevreden gevoel het weekend in. Vanaf maandag wacht hen een intensieve week: dan starten ze met de bouw van een eerste prototype straatmeubel.

Maandag 7 november: een urban factory

Aan het begin van de tweede week worden de vijf teams opgeheven en starten de vijfentwintig studenten als één groep met de bouw van het straatmeubel. Daarbij maken ze optimaal gebruik van alle faciliteiten in het Robotlab en laten ze de verschillende robots samenwerken als in een echte urban factory. Zo is er één robot die het hout schoonmaakt en schuurt, terwijl een ander het hout in stukken zaagt en een derde het verder bewerkt.

Galli is onder de indruk van de ideeën die de studenten hebben bedacht. ‘Ze willen onder meer sensoren op het meubel aanbrengen om data te verzamelen, bijvoorbeeld over het CO2-gehalte in de lucht. Als dat te hoog is, kleurt het hout rood door geïntegreerde ledverlichting. Dat sluit goed aan bij het doel van The Green Mile om bewustwording te creëren over zaken als duurzaamheid en het gesprek daarover aan te gaan.’

Een ander idee is de creatie van een augmented reality-app, waarin gebruikers virtuele prototypes van het straatmeubel kunnen bekijken. Ook kunnen ze in de app hun eigen ontwerp maken. De ontwerpen kunnen ze op ware grootte projecteren op elke gewenste locatie, zodat meteen duidelijk is hoe het ontwerp in de omgeving past. Galli: ‘Als je deze app met de stakeholders van The Green Mile deelt, kunnen zij hun eigen ontwerp maken en op locatie zien wat dat oplevert. Dat is een prachtige manier om de verbinding aan te gaan met alle betrokken partijen.’

Vrijdag 11 november: het resultaat

Het is vrijdag 11 november: de laatste dag van de Makeathon. De afgelopen dagen hebben de studenten elke avond tot tien uur doorgewerkt in het Robotlab om het straatmeubel op tijd af te krijgen. Mét resultaat, want aan het einde van de week staat er een volledig prototype. De studenten zijn trots op het eindresultaat, en ook Galli en zijn collega’s zijn onder de indruk. ‘Wij als docenten en onderzoekers zijn geïnspireerd door hun originele ideeën en enthousiasme. De komende periode willen we het straatmeubel dan ook graag samen met de studenten verder ontwikkelen. Het zou geweldig zijn als we de minor kunnen afsluiten door samen een prototype op de Stadhouderskade te bouwen. Ik kijk ernaar uit. Want als je ziet wat onze studenten nu in twee weken voor elkaar hebben gekregen, dan kun je je wel voorstellen wat ze in tien weken kunnen bereiken!’

De studenten, docenten en onderzoekers bij het circulaire straatmeubel

The Green Mile

Een groene oase middenin een drukke stad. Een plek om te wandelen, langs het water te zitten, te spelen en te sporten. Een plaats waar ruimte is voor de natuur en voor duurzame initiatieven. Doel van The Green Mile is om de drukke, vervuilende en onveilige straat te transformeren tot een groene, duurzame en toekomstbestendige plek. Voor dit initiatief werkt de Hogeschool van Amsterdam samen met UNStudio, het Rijksmuseum, De Nederlandsche Bank, Heineken en Blendingbricks.