Dr. Renée Heller (HvA) houdt lectorale rede

Lectoraat Energie en Innovatie werkt aan versnellen energietransitie

8 feb 2022 14:59 | Kenniscentrum Techniek

We moeten alles uit de kast trekken om de energietransitie te versnellen. Dat stelde Dr. Renée Heller, lector Energie en Innovatie bij de Hogeschool van Amsterdam (HvA) in haar lectorale rede op dinsdag 8 februari 2022. Het lectoraat Energie en Innovatie onderzoekt en ontwikkelt de technische interventies die er nodig zijn.

Nederland wil koploper in Europa zijn bij het tegengaan van de opwarming van de aarde, zo staat er in het regeerakkoord van januari 2022. Om uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te zijn, wordt het doel in de Klimaatwet aangescherpt tot minstens 55% CO2-reductie in 2030. ‘Om de temperatuurstijging binnen de perken te houden, moeten we meer, en snellere, stappen zetten in de energietransitie,’ aldus Heller in haar lectorale rede. ‘Niet alleen op technisch vlak, maar ook sociaal en maatschappelijk.’

Technologische interventies

Het lectoraat Energie en Innovatie van Heller richt zich juist hierop: het ontwerpen en onderzoeken van technologische interventies die de energietransitie in een stroomversnelling brengen. Kernthema’s van het lectoraat zijn elektrisch vervoer en laadinfrastructuur, smart grids, de warmtetransitie en energiepositieve gebieden: wijken die meer duurzame energie leveren dan ze verbruiken. Wat is er bijvoorbeeld technisch mogelijk bij de ontwikkeling van energiepositieve gebieden en wordt hiermee voldoende CO2-uitstoot gerealiseerd? Hoe kan je elektrische auto’s slim laden? En hoe creëren we extra flexibiliteit in ons energiesysteem?

Internationaal onderzoek

Het lectoraat is betrokken bij diverse internationale onderzoeksprojecten. Een daarvan is Atelier, met 30 partners afkomstig uit elf landen. Heller en haar collega’s ontwikkelen binnen dit project een strategie voor monitoring en evaluatie van energiepositieve wijken, die worden beschouwd als innovatieve stap in de transitie naar klimaatneutrale steden.

Oplossingen combineren

‘De silver bullet bestaat niet in de energietransitie,’ benadrukt Heller. ‘We moeten toe naar een combinatie van energie besparen, duurzaam opwekken, uitwisselen en opslaan.’ Optimalisatie zit hem in maatschappelijke, ruimtelijke en technische afwegingen. Welke aanpak het beste werkt, verschilt per land, per regio en zelfs per stad of wijk.

Gezamenlijk afwegingskader

Volgens Heller moet er de komende jaren een vertaalslag gemaakt worden van individuele projecten naar opschaalbare interventies. Ook interdisciplinaire samenwerking en de ontwikkeling van een gezamenlijk afwegingskader zijn cruciaal voor succes. Daarnaast is het zaak dat er voldoende mensen met kennis van zaken aan de slag gaan met de energietransitie. ‘Zowel in onderzoek als onderwijs zetten we hier bij de HvA vol op in. Met de kennis, tools en inzichten die we ontwikkelen helpen we overheid, bedrijven en andere stakeholders om weloverwogen keuzes te maken,’ aldus Heller.

Lectoraat Energie en Innovatie

Het lectoraat Energie en Innovatie maakt deel uit van de Faculteit Techniek en is thema van het Centre of Expertise Urban Technology van de HvA. Het lectoraat, ontwerpt en onderzoekt technologische interventies op de volgende thema’s:

1. energiepositieve gebieden
2. elektrisch vervoer en laadinfrastructuur
3. smart grids
4. warmtetransitie

Versnellen van de energietransitie

Het gebruik van fossiele brandstoffen is verantwoordelijk voor 65% van de wereldwijde uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen, en daarmee de opwarming van de aarde. De VN legde in het akkoord van Parijs (2015) vast dat de opwarming beperkt moet worden tot 1,5 à 2 graden Celsius. Diverse landen hebben daarna stappen gezet om hun CO2-uitstoot terug te dringen. Desondanks wordt de kritische grens van 1,5 graad Celsius temperatuurstijging al in 2030 bereikt als we op dezelfde voet doorgaan. Een versnelling van de energietransitie is daarom cruciaal.