Kenniscentrum Maatschappij en Recht

Lokale armoede- en schuldenprojecten helpen driekwart deelnemers

Vijfjarig HvA-onderzoek geeft inzicht in effect van hulp bij armoede en schulden

25 nov 2021 10:30 | Kenniscentrum Maatschappij en Recht

Het lectoraat Armoede Interventies van de Hogeschool van Amsterdam heeft in samenwerking met Nationale-Nederlanden en Aegon de afgelopen vijf jaar onderzoek gedaan naar de impact en het effect van lokale, informele armoede- en schuldenprojecten. Een van de uitkomsten is dat drie op de vier deelnemers van de onderzochte projecten na afloop financieel zelfredzamer zijn. De resultaten en aanbevelingen van dit grootschalige en meerjarige onderzoek op het schuldenthema zijn vandaag gepresenteerd tijdens het HvA armoede en schulden congres en uitgebracht in het boek ‘ Van Schulden Naar Kansen – Weten Wat Werkt.’

Het onderzoek werd uitgevoerd in zeven Nederlandse steden: Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Groningen, Leeuwarden, Rotterdam en Zwolle en was onderdeel van het programma Van Schulden naar Kansen, dat tot doel had de financiële zelfredzaamheid van huishoudens te bevorderen. Aan het vijfjarige programma hebben ruim 18.500 mensen met (dreigende) schulden deelgenomen. 4.835 van hen deden ook mee aan het onderzoek. De deelnemers uit de zeven steden zijn door in totaal 85 informele lokale armoede- en schuldenprojecten geholpen om orde en overzicht in hun financiën aan te brengen, financieel weerbaarder te worden en hun inkomen te vergroten.

Bekijk hier de belangrijkste resultaten:

Accepteer de marketingcookies om deze video te zien

Roeland van Geuns, Lector Armoede Interventies Hogeschool van Amsterdam: “Vanaf de start van het programma hebben wij het effect van de lokale, informele armoede- en schuldenprojecten in Nederland in kaart gebracht door deelnemende huishoudens en projecten te onderzoeken en daarnaast de context van gemeenten en schuldeisers in kaart te brengen. Het gezamenlijke doel was nieuwe kennis op te doen over wat wel en niet effectief is in het bevorderen van financiële zelfredzaamheid. Dit is uniek; nog niet eerder heeft er zo’n grootschalig en meerjarig onderzoek op dit terrein plaatsgevonden.”

Roeland van Geuns, lector Armoede Interventies:

Nog niet eerder heeft er zo’n grootschalig en meerjarig onderzoek op dit terrein plaatsgevonden.

Effectiviteit van armoede- en schuldenprojecten

Drie op de vier van de respondenten zijn financieel zelfredzamer geworden. Daarnaast is het aantal deelnemers met schulden gedaald en nam hun zelfvertrouwen toe. De positieve ontwikkelingen zijn het grootst bij diegenen met een schuld tot 3.000 euro. Uit het onderzoek blijkt dat de Belastingdienst, zorgverzekeraars, vrienden en de bank de meest voorkomende schuldeisers zijn. Deze projecten blijken het effectiefst te zijn bij groepen met eenduidige kenmerken, zoals vrouwen met dezelfde culturele achtergrond.

Deelnemers boeken de grootste vooruitgang als zij bij de start van hun project weinig weten over financiële zaken, het minst vaardig zijn in bijvoorbeeld het ordenen van de administratie en het project daarmee het hardst nodig hebben. Alleen projecten die specifiek gericht zijn op het genereren van inkomen, blijken effectief in het verhogen van het inkomen. Na deelname aan deze projecten stijgt het aantal deelnemers met een betaalde baan.

Twee derde van de ondervraagde deelnemers met een schuld boven de 3.000 euro geeft aan dat zij geen professionele schuldhulp ontvangen, terwijl dit noodzakelijk is. Ook kunnen projecten meer gebruik maken van bewezen methodieken.

Boek ‘ Van Schulden Naar Kansen – Weten Wat Werkt’

In het boek ‘ Van Schulden naar Kansen – Weten Wat Werkt’ staan alle resultaten van het onderzoek naar het programma beschreven: hoeveel huishoudens zijn er met het programma bereikt? Verbeterde de financiële zelfredzaamheid van de huishoudens? Wat zijn dan de succesfactoren van projecten en deelnemers? En welke lessen kunnen andere initiatieven hieruit trekken om armoede en schulden tegen te gaan?

Download hier de samenvatting

Over Van Schulden naar Kansen

Sinds 2008 maakt Stichting van Schulden naar Kansen, een initiatief van Nationale-Nederlanden, zich sterk voor het bevorderen van financiële zelfredzaamheid in Nederland. In 2016 startte het programma Van Schulden naar Kansen, waarna ook Aegon zich aansloot bij het doel om armoede door probleemschulden in Nederland terug te dringen. Vanaf de start van het programma in 2016 heeft het lectoraat Armoede Interventies van de HvA het effect van de lokale, informele armoede- en schuldenprojecten in kaart gebracht. Het doel was nieuwe kennis op te doen over wat wel en niet effectief is in het bevorderen van financiële zelfredzaamheid van deelnemers.