Leergang Inclusief Onderwijs

10 okt 2022 19:27 | Studentenzaken

Dit jaar kunnen leerkrachten in Amsterdam voor de tweede keer de Leergang 'Inclusief Onderwijs' volgen, vanuit onderwijsorganisatie Fawaka WereldBurgerschap. Deelnemers zijn erg enthousiast over het aanbod. Fadie Hanna (onderzoeker van het Centre of Expertise Urban Education bij de Hogeschool van Amsterdam) en Khadija al Mourabit (hoofdtrainer inclusief Onderwijs en onderwijsontwikkelaar WereldBurgerschap) vertellen er meer over.

In een 7-delige leergang gaan deelnemers aan de slag met thema’s als racisme en discriminatie en leren vanuit hun eigen onderwijspraktijk hier proactief op te handelen. Dat doen zij aan de hand van literatuurstudie, teksten, video's en opdrachten. Het doel van de leergang is dat leraren leren wat racisme en andere vormen van structurele ongelijkheid betekenen en hoe deze werken in ons dagelijks leven. De leergang wordt afgesloten met een opdracht om racisme aan te pakken die past bij de school waar de leerkracht voor de klas staat. Zo kan het geleerde direct in praktijk gebracht worden.

Khadija is sinds maart verbonden aan Fawaka WereldBurgerschap, de organisatie achter de leergang. “We hebben groepen van ongeveer 20 deelnemers; allemaal leraren, die lesgeven op basisscholen, middelbare scholen en mbo’s. Ik werk nauw samen met Fadie, die als ontwikkelaar van de leergang de trainers coacht.”

Actualiteit

Fadie: “9 jaar geleden werd er beslist op een andere manier over discriminatie en racisme gesproken dan nu het geval is! De gemeente Amsterdam heeft hier oog voor. De stad wil trajecten als de onze aan meer leerkrachten aanbieden. Nut en noodzaak wordt gezien. Moedig dat de stad dit faciliteert!”

Zo ziet het eruit

Fadie: “Onze cursisten krijgen van ons een gedegen basis mee over racisme en andere vormen van structurele uitsluiting. Leraren leren wat racisme betekent en hoe je het in verschillende contexten –waaronder thuis en op school – kunt herkennen. We werken alleen met wetenschappelijk onderbouwd materiaal. We hebben trainers die heel veel afweten van inclusie in het onderwijs. Onze aanpak krijgt een steeds bredere belangstelling. Daardoor lukt het iedere keer weer de juiste mensen te vinden.”

Khadija: “We werken ook met teksten en met video’s, met bijbehorende opdrachten. Onze cursisten houden daarnaast een gedachtenboek bij. Daar maken ze de hele cursusperiode aantekeningen in. Aan de hand van de gedachtenboeken kunnen we vaak handvatten geven voor in de klas. Hoe denk je dat de stof gerelateerd is aan jouw leerlingen en aan de onderwijspraktijk?”

Fadie: “Dat is een vraag die altijd terugkomt. Maar voor veel vragen is er geen standaardantwoord of een standaardoplossing. Wij stellen de leerkracht centraal. Zij zijn de professionals, zij kennen hun leerlingen het best. Hoe werkt racisme bij jou in de klas en op school? En hoe ga je dit het best aanpakken?”

Dit doet het met mensen

Fadie: “Voor velen is de training een ontdekkingsreis, merken we. We zien dat onze aanpak een denkproces bij mensen in werking stelt. Vanaf dat moment kunnen ze niet meer op eenzelfde manier naar de werkelijkheid kijken als ze daarvoor deden.”

Khadija: “Ingesleten gewoontes proberen we te doorbreken. We geven veel ruimte, we sturen een beetje bij als het nodig is. Wat zegt de literatuur over een bepaalde casus? Hoe zit dat menselijk gedrag nu eigenlijk in elkaar? Zijn er bijzondere omstandigheden die deze situatie positief of negatief beïnvloeden?”

Iedereen inclusief

Fadie: “Dat willen we allemaal heel graag zijn. Motivatie binnen het onderwijs is er in ieder geval genoeg. En er is veel werk te doen, want of je het nu wilt of niet, kansenongelijkheid is een gegeven. Daarom beginnen wij bij de individuele docent. Dat is iemand die invloed heeft op het leven van leerlingen. En zij zijn onze toekomst. Zij moeten zich tot volwaardige mensen kunnen ontwikkelen. We hebben het hier over alle vormen van uitsluiting. Gender. Beperking. Religie, culturele achtergrond, om er een paar te noemen.”

Khadija: “Wat wij behandelen, gaat eigenlijk overal over. Waar het zo uitkomt, geef ik soms voorbeelden uit mijn eigen leven. Wij geloven in een holistische aanpak. Alles heeft met elkaar te maken. Dat het werkt, zie ik terug in de gedachtenboeken van de cursisten.”

Trots op

Fadie: “Op onze docenten! Op de 80 leerkrachten die de afgelopen tijd bij ons in training waren. Op het feit dat we de komende jaren nog veel meer leerkrachten kunnen trainen!”

Khadija: “Met de eindopdracht levert de leerkracht een product dat inzetbaar is in zijn of haar eigen school. Zo heeft dus de hele school er iets aan. We zijn nu vooral in Amsterdam bezig, maar zouden ook heel graag andere gemeenten willen bedienen met ons aanbod. En dan gaan we verder met de ontwikkeling van een module die nog meer op de alledaagse praktijk aansluit. Genoeg werk aan de winkel!”