Meer met maatschappelijk vastgoed – column Vitale Stad
ArtikelHoe wonderlijk kan het zijn, dat we ons zorgen moeten maken over maatschappelijk vastgoed. Vastgoed dat er is om ons burgers te faciliteren in het dagelijkse sociaal-maatschappelijk gebruik van de stad, omdat het garant staat voor voorzieningen en zaken die van publiek belang zijn.
De schil van onze welvaart die de afgelopen 60 jaar is opgebouwd wordt op dit moment stap voor stap weer afgebouwd. De staat wil zijn huishoudboekje op orde brengen en wentelt kostenposten af naar lagere overheden die met minder geld meer moeten doen. De vraag is waar de nieuwe politieke balans ligt en welke plaats daarin is voor dat maatschappelijk vastgoed.
Als dat het enige zou zijn, valt er misschien nog over te praten, maar het gaat op meerdere plaatsen fout. Veel steden hebben hun sociaal-economische zaken helemaal niet op orde, terwijl de stedelijke structuren door de vaak ongebreidelde groei niet optimaal functioneren en daardoor aan vitaliteit inboeten. De welvaart van de afgelopen decennia heeft de stad en zijn deskundige beslissers lui gemaakt. Alles was mogelijk en alles kon. De noodzaak voor het creëren van een optimale ruimtelijke samenhang en sociaal-economische synergie als kwalitatief criterium was er wel, maar te vaak op basis van persoonlijke opvattingen. Er werd niet gekeken naar een feitelijke onderbouwing voor de langetermijnperformance en duurzame vitaliteit. We hebben de stad mede daardoor in het hart van zijn betekenis aangetast. We hebben er op vele plaatsen een dorp van gemaakt met een dichtheid van twee keer niets. Daarmee is de kiem gelegd voor de draagvlakproblematiek van nu. We hebben de vanzelfsprekende functionele meervoudigheid van de oorspronkelijke stedelijke gebieden ontmanteld, opgeschaald, uitgeplaatst en van elkaar gescheiden. De steeds groeiende welvaart heeft ons de kans gegeven de andere kant op te kijken en heeft de gevolgen daarvan versluiert.
Dat is nu voorbij. Iedereen – niet alleen de staat en de stad – moet gaan nadenken over de effectiviteit van de stad en de daaraan gekoppelde businesscase. Het dagelijkse leven van bewoners, de effectiviteit van hun tijd-ruimtegedrag is direct afhankelijk daarvan. Voor hen is het een publiek belang. Met name de beschikbaarheid van maatschappelijke functies en de rol van maatschappelijk vastgoed is van essentieel belang.
Maatschappelijk vastgoed is vanwege zijn programma een essentiële drager van de sociaal-economische structuur van de stad. Het kan in deze tijden van strategische krimp zelfs meer dan voorheen een centrale rol spelen in het realiseren van de zo noodzakelijke samenhang met andere dagelijkse programma’s en bestemmingen. Maar dan moeten we het in relatie zien met strategieën voor verbetering van dichtheid voor wonen en met het versterken en de concentratie van meervoudig gebruik als voorwaarde. Kortom: keuzes maken op basis van de beschikbaarheid en positie van maatschappelijk vastgoed en het ontwikkelen van een businesscase die synergie mogelijk maakt. Meer met minder.
Titel: Hoofdredactionele column Vitale Stad Soort publicatie : Column Auteur : Peter de Bois Uitgever : Elba Media Publicatiedatum : 2012 nr . 1