Zo kun je het beste je huis koelen tijdens een hittegolf

Doe jij je ramen open of dicht tijdens een hete zomerdag? Een combinatie van overdag ramen dicht, ‘s nachts ramen open blijkt het meest gunstige perspectief. Nachtventilatie scheelt 2 ˚C tot soms zelfs 4 ˚C. ’s Ochtends luchten lijkt in vele gevallen geen verkoelend effect te hebben, aangezien het grootste verkoelend effect voor 07.00 uur ligt tijdens (extreem) warme dagen. ‘Bij het zo lang mogelijk koel houden van een ruimte in een woning is een goede afstemming tussen de omgeving, het gebouw en de bewoner van groot belang‘, vertelt onderzoeker Froukje de Vries.

Invloed ventilatiegedrag en omgeving

Metingen laten grote temperatuurvariaties zien door verschil in handelen door bewoners. Het scheelt bij twee bouwkundig identieke kamers bijna 6 ˚C in luchttemperatuur. De ene bewoner hield de ramen en de binnendeur van de kamer dag en nacht dicht (binnenluchttemperatuur van 27 ˚C op dag 5, 17.00 uur). De buren hielden de ramen dag en nacht open (binnenluchttemperatuur van 32,5 ˚C op dag 5, 17.00 uur). Bij kamers op een tussengelegen verdieping, die beschut worden door gebouwen of door bomen, is een gemiddelde temperatuur gemeten rond de 24˚C. Waar geen natuurlijke zonwering in de omgeving aanwezig is, liggen de gemiddelde temperaturen hoger.

Hittehindernissen

De hitte in huis wordt alleen niet bij iedereen als een probleem ervaren. Slechts 14% ondervindt belemmeringen, terwijl 75% van de temperatuurmetingen boven de eigen gestelde acceptatiegrens valt. Een ouder echtpaar, dat de hoogste temperaturen behaalt in hun woning, ziet de hitte thuis niet eens als obstakel, blijkt uit de enquête. De maximale temperatuur die in deze meetproef is gehaald, was maar liefst 33 ˚C. De gemiddelde temperatuur in de slaapkamer kwam tot 24˚C.

Aanbevelingen

Aanbevelingen op gebiedsniveau hebben betrekking op het vergroenen van de omgeving. Op gebouwniveau kunnen een duurzaam koud/warmte systeem, zonwering en directe vergroening rondom het gebouw bijdragen aan voorkoming van oververhitting. Tot slot kunnen gebruikers door gordijnen te sluiten, op de juiste momenten te ventileren en voldoende te drinken, zorgen voor voldoende verkoeling.

Hitteproef gedaan in bestaande woningen

Onderzoekers van HvA hebben temperatuurmetingen gedaan in rijwoningen van een woonerf uit de jaren ’70 en verschillende gestapelde woningen in de vooroorlogse binnenstad van Amsterdam. De fysieke kenmerken van de bestaande woningen met hun omgeving zijn in kaart gebracht. Daarnaast zijn de handelingen van de bewoner per uur bijgehouden en de ervaring van de bewoner is achteraf met een enquête opgevraagd. Middels deze resultaten worden de koeltebehoeften voor nu en de toekomst bepaald.

Koeltebehoefte in de toekomst

Kijken we naar de toekomst, waarin langere periodes van (extreme) warmte zijn voorspeld, denkt men sneller een voorziening nodig te hebben, zoals airconditioning, dan nu. Maar die voorziening om je kamer te koelen, zorgt voor een nieuwe energievraag en een hoger energieverbruik. Om deze nieuwe energievraag in kaart te brengen voor een woning, een buurt en voor een stad, wil de HvA een nieuw project starten waarin de koeltebehoeften en hitteproblemen per type woonsituatie onderzocht wordt, voor nu en voor in de toekomst. Er wordt een selectie van woningen gemaakt waar meetsensoren geplaatst worden voor aanvullende analyses. Daar is in samenwerking met verschillende woningcorporaties en gemeenten een RAAK-subsidie voor aangevraagd.