Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding

Het leraarschap moet ook op de lange termijn aantrekkelijk zijn

7 mrt 2023 09:34 | Urban Education

Op heel veel plekken op de Nederlandse arbeidsmarkt piept en kraakt het omdat overal vraag is naar professionals. In het onderwijs zorgt het arbeidsmarkttekort al veel langer voor grote problemen.

In de discussie over die arbeidsmarkttekorten gaat het heel vaak over het vinden van nieuw personeel, maar het is ook belangrijk om zittend personeel te behouden. De uitval van beginnende en ervaren leraren is hoog en dat heeft verschillende oorzaken, ziet lector Leren & Innoveren Marco Snoek.

“Leraar is een eenzaam beroep. Je werkt natuurlijk wel samen met andere docenten, maar op het moment dat het er echt om gaat, als je voor die klas staat, dan sta je er in je eentje. Het gevolg daarvan is dat een leraar die begint aan z’n carrière eigenlijk hetzelfde moet presteren als iemand die als twintig of dertig jaar voor de groep staat.”

Dat legt een enorme druk op beginnend leraren, maar het zorgt ook voor een heel statisch beroepsbeeld. “Hoe zorg je ervoor dat het beroep op de lange termijn aantrekkelijker is door ontwikkelpaden binnen het beroep zichtbaar te maken en te versterken. Dat is eigenlijk wat we met ons onderzoek beogen,” zegt Snoek. “We maken zichtbaar op welke terreinen leraren de diepte in kunnen, of zich inhoudelijk kunnen verbreden. Zodat het vak voor langere tijd relevant en interessant blijft.”

Zorgt die ontwikkeling en verbreding van leraren er dan niet juist voor dat deze mensen straks niet langer voor de klas staan? “Ik denk dat als je de nadruk blijft leggen op dat iedereen volledig voor de klas moet blijven, dat je daar op de lange termijn mensen mee kwijt raakt,” zegt Snoek. “Je ziet nu al dat schoolbesturen zich realiseren dat ze op lange termijn een goede werkgever moeten zijn, omdat docenten anders weglopen. En ik merk tegelijkertijd dat onze studenten zich al tijdens de opleiding afvragen hoe hun loopbaan er straks gaat uit zien. We moeten dus weg van dat statische beeld van het leraarschap.”

Marco Snoek is met collega Ina Cijvat bezig met een podcastreeks Minder Uren, Betere Lessen. Daarin onderzoeken zij met experts uit het onderwijs of en, zo ja, hoe het mogelijk is om leraren iets minder uren voor de klas te laten staan en ze daarmee ruimte te geven voor versterking van hun lessen. “Onvriendelijk gezegd kun je stellen dat de kwaliteit van lessen middelmatig is. Niet omdat leraren dat niet kunnen of willen, maar omdat ze geen tijd en ruimte hebben om echt na te denken over de inhoud van het vak.”

Meer over de podcastserie ‘Minder uren, betere lessen’

We hebben hoge verwachtingen van leraren als het gaat om de kwaliteit van hun lessen, maar er is nauwelijks tijd om goede lessen voor te bereiden. Kernvraag van de podcastreeks 'Minder uren, betere lessen?' is of het verlagen van het aantal lesuren van leraren ten gunste van (gezamenlijke) ontwikkeltijd kan bijdrage aan betere lessen. Vanuit het Centre of Expertise Urban Education gaan host Erik Ex en vaste gast HvA lector Marco Snoek in de podcastserie ‘Minder uren, betere lessen?’ in gesprek met experts en betrokkenen. Vanuit praktijk en onderzoek verkennen ze de mogelijkheden en uitdagingen van het verminderen van lesuren ten bate van de onderwijskwaliteit.

Aflevering 7 'Versterken van kansen voor kinderen: meer lestijd of betere lessen?' is nu te beluisteren op het Spotify kanaal van de Hogeschool van Amsterdam.