Publicaties

Peer and professional support for parents

The Internet provides a popular and convenient source of information and support on parenting, offering many opportunities for both peer and professional support. Recent studies have also shown that both parents and ...

Didactiek van de maatschappijvakken in een grootstedelijke context

.

Onderwijs en opvoeding in een (groot)stedelijke omgeving

Voor welke uitdagingen staan professionals die werken in de (grote) stad? En welke specifieke kennis en vaardigheden hebben pedagogen en leerkrachten nodig in een stedelijke omgeving?

Een typologie van excellentieprogramma’s voor het hoger beroepsonderwijs

In het kader van het Sirius programma zijn er in Nederland een groot aantal excellentieprogramma’s ontwikkeld en geïmplementeerd in het hoger onderwijs. Deze ontwikkelde excellentieprogramma’s zijn ...

Groeiende ongelijkheid vraagt om ingrijpen

.

Evaluatie subsidie ProDemos 2011-2016

.

Opvoeden in de grootstedelijke pedagogische civil society

.

The Higher Education Conference 2016. Programme Book & Book of Abstracts

Given the multi-level nature of the issues at stake within higher education, representatives of major EU and US networks of higher education researchers decided to combine their expertise and organize this joint ...

Onderwijs in burgerschap: wat scholen kunnen doen

.

Educatieve samenwerking tussen ouders en school

.

De diversiteitswijzer

Lesgeven in een grootstedelijke context vraagt om andere competenties van leerkrachten dan in andere, niet-stedelijke, gebieden.

Het netwerk rondom het opleiden van leraren

In de omgeving van de lerarenopleidingen zijn veel stakeholders en intermediaire organisaties actief die van invloed zijn op of ondersteunend (willen) zijn voor het werk van lerarenopleiders. Door de grote ...

Educational quality of the out-of-school care in the Netherlands

After-school care has witnessed an explosive growth since the beginning of this century. This rapid increase has strengthened the demand for a conceptualization of the pedagogical quality and a validated measure for ...

Vraagstukken bij het opleiden van leraren

Lerarenopleiders hebben als taak om studenten op te leiden tot leraar. Dat klinkt eenvoudig, maar in de realiteit is dat een complexe opdracht waarin voortdurend keuzes gemaakt moeten worden. Deze keuzes liggen vaak ...

De diversiteitswijzer

De Vragenlijst Diversiteitscompetenties heeft als doel om de attitudes, ervaren vaardigheden en kennis van leerkrachten te meten omtrent het omgaan met diversiteit in het basisonderwijs. Op deze manier krijgen ...

De stadsbekwame leraar

De nadruk op Urban Education kan er makkelijk toe leiden dat leraren zich overvraagd voelen: ‘Moeten we dat ook nog allemaal kunnen?’

De acceptatie van honours door docenten in het hoger onderwijs

.

Effecten van kinderopvang op het welbevinden en de ontwikkeling van kinderen

.

Het speelveld van de lerarenopleider

Voor veel opleiders liggen, net als bij leraren, de eerste concerns op het microniveau: het interactieproces tussen opleider en student. Daarbij gaat het om de vraag hoe je als opleider studenten het beste kunt ...

Onderwijs en opvoeding in een stedelijke context

In de onderwijswereld komt er steeds meer aandacht voor urban education, oftewel onderwijs en opvoeding in een stedelijke context. Werken in de stad vraagt om specifieke onderwijs- en opvoedingsvaardigheden. Leraren ...

Effecten van video interactie begeleiding en training in voor- en vroegschoolse educatie op de interactievaardigheden van pedagogisch medewerkers

Studies uit binnen- en buitenland hebben laten zien dat de staf in de voor- en vroegschoolse periode relatief sterk is in emotionele ondersteuning van jonge kinderen maar duidelijk zwakker bij didactische ...

De pedagogische kwaliteit van de ouderparticipatiecrèche in 2016

.

Samenwerking rond het kleine kind in de grote stad

In Nederland woont inmiddels bijna driekwart van de bevolking in een stedelijk gebied. Ook de groep kinderen en jongeren die opgroeien in het (groot)stedelijke gebied groeit gestaag. Leven, opgroeien en leren in een ...

Groeit onderwijsongelijkheid en komt dat door ons stelsel?

De politiek houdt discussie over het onderwijs af, kopschuw geworden door bijvoorbeeld het debacle van de basisvorming. Die bescheidenheid biedt ouders, schoolbesturen en andere deelbelangen ruim baan. Daardoor rukt ...

Oriëntatie op geschiedenis

.

Onbenutte mogelijkheden ten tijde van maatschappelijke tegenstellingen

.

Interactive virtual math

Webapplicatie ontwikkeld in een gezamenlijk project tussen de FOO (Hogeschool van Amsterdam) en O&O, Universiteit van Amsterdam

Formatieve toetsing met onmiddellijke feedback

In een typisch leerproces zijn docenten en leerlingen een paar weken met de stof bezig, waarna er wordt getoetst.

Het stelsel van lerarenopleidingen

Het behalen van een lesbevoegdheid kan in Nederland op verschillende manieren. Er zijn grofweg drie bevoegdheden te onderscheiden: een bevoegdheid voor het basisonderwijs en twee voor het voortgezet onderwijs, ...

Voices of children from around the globe

Child helplines around the world are an important mental health resource for many children. In this study, an international database was analysed with a total of 25 million registered calls at a total of 111 ...

Interprofessionele samenwerking in de grote stad

.

Kansrijke schoolloopbanen in en op weg naar het hbo

.

Adolescents' experiences with democracy and collective decision-making in everyday life

Developing adolescents’ attitudes towards democracy is widely seen as an important goal of formal schooling. In the past twenty years, significant scholarly attention has focused on the specific goals that ...

Schaduwonderwijs is riskant

Deelname aan bijlessen, toetstrainingen en huiswerkklassen neemt de afgelopen jaren sterk toe. Oorzaken van de groei van dit zogeheten schaduwonderwijs kunnen onder meer gezocht worden in de toegenomen concurrentie ...

Effecten van een masteropleiding op leraren en hun omgeving

Met deze tweede tussenmeting zijn voorlopige effecten van hbo-masteropleidingen op leraren en hun omgeving vastgesteld die optreden tijdens en na het volgen van zo’n masteropleiding. Naast het kwantitatief ...

Zelfvertrouwen als fundament voor aanstaande professionals

.

Samenwerkend Lezen in het Voortgezet Onderwijs (SALEVO)

Tussen de leesvaardigheid van leerlingen in het voortgezet onderwijs en het niveau van de teksten die zij voor hun zaakvakken moeten lezen, bestaat niet zelden een discrepantie. Dit is zorgelijk, aangezien een ...

Het verband tussen ongewenst gedrag en de leerpsychologische basisbehoeften van leerlingen in het voortgezet onderwijs

Er is veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen de leerpsychologische basisbehoeften van leerlingen en hun leermotivatie. Er is echter nog nauwelijks gekeken naar de samenhang tussen deze basisbehoeften en ...

Taalsteun verbetert causaal redeneren

.

Measuring the relevance of history to students

In the literature about history teaching research, ‘significance’ is one of the categories commonly included in lists of important concepts (e.g. Counsell, 2004; Seixas & Morton, 2013). The concept ...

Reading for meaning

The appropriateness of innovative educational concepts for students from a low socioeconomic status (SES) or ethnic minority background is sometimes called into question. Disadvantaged students are supposed to ...

Nieuwsgierige professionals opleiden.

Griffioen, D. (2016). Nieuwsgierige professionals opleiden. een serieuze uitdaging voor de ontwerpers van het curriculum. TH&MA Hoger Onderwijs, 2016(1), 26-31.

Vraagstukken en kernopgaven bij het opleiden van leraren

Wat is nu eigenlijk een goede leraar? Hoe overbruggen we de kloof tussen theorie en praktijk? Moet een startende leraar meteen volledig inzetbaar zijn? In het eerste deel van dit hoofdstuk gaan lerarenopleiders Marco ...

Het opleiden van Leraren

In het Actieplan voor het voortgezet onderwijs roept de VO-raad op om de lerarenopleiding te verbeteren en scholen er mede-eigenaar van te maken. Want, aldus de VO-raad, ‘een systeemscheiding tussen ...

Onderzoek in het onderwijs: zoeken naar de facetten

Pedagogische kwaliteit van de buitenschoolse opvang

De buitenschoolse opvang (bso) in Nederland is explosief gegroeid vanaf het begin van deze eeuw. Daarmee kwam er oak een behoefte aan conceptualisering van de pedagogische kwaliteit van deze relatief jonge sector en ...

Wiskundeonderwijs voor de toekomst

Wiskundige leerprocessen zijn vaak lange-termijnleerprocessen waarbij begrippen, relaties en eigenschappen steeds nader verkend, onderzocht en doorgrond worden; en waarbij strategieën en procedures die met die ...

Het verband tussen ongewenst gedrag en de leerpsychologische behoeften van leerlingen in het voortgezet onderwijs

.

‘Democracy always comes first’

Research shows adolescents to be positively oriented towards democracy, but little is known about what it actually means to them and what their views are on decision-making in both everyday situations and political ...

Measuring the relevance of history project

In the literature about history teaching research, ‘significance’ is one of the categories commonly included in lists of important concepts (e.g. Counsell, 2004; Seixas & Morton, 2013).

Maximising meaning

.

Genredidactiek bij de tweedegraads lerarenopleiding Geschiedenis

.

Gedreven door de herinnering aan slapeloze nachten

In het voorjaar van 2015 besteedden Marco Snoek en Hanneke Hallink in een serie artikelen aandacht aan startende leraren. In het slotartikel pleitten zij voor meer systematische aandacht voor competentie-ontwikkeling ...

Hoe geef je betekenis aan geschiedenis?

Geschiedenisonderwijs draagt bij aan burgerschapsvorming. Dan moeten leerlingen wel uitgedaagd worden om te redeneren en argumenteren in historische en hedendaagse contexten. Hoe doe je dat? Carla van Boxtel en Dick ...

Hoe verder met de voor- en vroegschoolse educatie?

Een meta-analyse, gebaseerd op effectstudies uitgevoerd in de periode 2000-2015, laat zien dat de opbrengsten van de voor- en vroegschoolse educatie in Nederland tegenvallen. Het gemiddelde effect is volgens ...

Designing a flood-risk education program in the Netherlands

This study focused on designing a flood-risk education program to enhance 15-year-old students’ flood-risk perception. In the flood-risk education program, learning processes were modeled in such a way that the ...

Causaliteit in de taal van schoolboeken

In dit artikel wordt verslag gedaan van een onderzoek naar de taal die gehanteerd wordt om causaliteit uit te drukken in Nederlandse geschiedenisschoolboeken voor onder- en bovenbouw.

Ontwerpcriteria voor honours onderzocht

Lerende leraren die meesters worden

In de afgelopen jaren heeft een groot aantal leraren met steun van de Lerarenbeurs een masteropleiding gevolgd. De masteropleiding Special Educational Needs (SEN-master1) is daarbij de meest gekozen opleiding. ...

Van 'leren lezen' naar 'lezen om te leren'. Samenwerkend lezen in het voortgezet onderwijs.

Hoewel er veel bekend is over effectief leesonderwijs, blijft toepassing in het voortgezet onderwijs vaak uit. Om deze kloof te dichten heeft de Universiteit van Amsterdam een lesmethode ontwikkeld waarbij leerlingen ...

Heeft geschiedenisonderwijs toekomst?

Sinds de publicatie van het advies Ons Onderwijs 2032 is onzekerheid ontstaan over de toekomst van geschiedenis als schoolvak. Gaat het straks op in een kennisdomein Mens & Maatschappij? Die dreiging leidt er om ...

Taalsteun in het geschiedenisonderwijs

Het artikel ‘Taalsteun in het geschiedenisonderwijs’ laat de theorie zien, die als inhoudelijke achtergrond dient, waarmee docenten hun taaldoelen kunnen stellen en taalsteun kunnen bieden. De didactische ...

Becoming a democratic citizen

Democracy is often seen as the most preferable way of ruling a country and dealing with conflicts of interest. For a democracy to flourish it is important that citizens are positively oriented towards its ...

Dutch students’ perspectives on national history

Lezing gegeven door dr. Arie Wilschut op de UCL in London, 01-12-2015.

Preventie van gedragsproblemen bij leerlingen in het basisonderwijs.

Kunnen basisscholen een bijdrage leveren aan de preventie van gedragsproblemen bij hun leerlingen? Deze vraag vormde de aanleiding tot een pilot waaraan 30 scholen en 650 leerlingen hebben meegedaan. De scholen zijn ...

Preventie van gedragsproblemen van leerlingen in het basisonderwijs:

Kinderen die reeds in de vroege basisschoolperiode gedragsproblemen laten zien, lopen een groot risico op negatieve gevolgen, zoals de continuering of verergering van hun probleemgedrag, delinquentie en contact met ...

Waiting for Superman: TED-like talk door lector Marco Snoek

Op maandag 19 oktober verzorgde lector Marco Snoek een TEDlike talk op het Europese Education, Training and Youth Forum in Brussels. Tijdens dit tweedaagse forum komen zo’n 600 vertegenwoordigers van ...

Future Proof or Future Sensitive

Lezing van Marco Snoek als Keynote op de VELON studiedag van 13 november 2015.

De rol van sociaal-emotionele en gedragsmatige aspecten bij het leerproces van jonge kinderen;

In de afgelopen jaren is er een steeds vroegere bijstelling te zien geweest van spelend leren naar een meer gestructureerde schoolse benadering. Eenzijdig de focus leggen op dergelijke vormen van ...

Visie van professionals: hoe actueel zijn preventieve oudercursussen?

Preventieve oudercursussen hebben door de jaren heen hun waarde bewezen en blijken positief bij te dragen aan de ontwikkeling van kinderen (Daamen & Ince, 2014). Maar het voortbestaan van deze oudercursussen ...

Met een blik op de toekomst

In Nederland zijn verschillende evaluaties uitgevoerd van voor- en vroegschoolse educatie. Deze studies, alle gepubliceerd tussen 2000 en 2015, onderzoeken een centrale vraag die wetenschappelijk en maatschappelijk ...

De kernopgaven bij het opleiden van leraren

De kwaliteit en inhoud van de lerarenopleidingen zijn een voortdurend onderwerp van gesprek en discussie. Onderwijs is immers een sleutelvoorziening voor een samenleving en leraren (en dus ook de lerarenopleidingen) ...

Leiderschap van leraren. Verkenning van een containerbegrip.

In oktober kwam deel 2 van het Alternatief met als subtitel ‘De ladder naar autonomie’. In dit boek laten René Kneyber en Jelmer Evers verschillende leraren en andere experts aan het woord over de ...

Presentatie Ruben Fukkink op de VVE en PO Conferentie

Woensdag 23 september organiseerde de gemeente Amsterdam de conferentie ‘Excelleren op ieder(s) niveau’. De dag is goed bezocht door medewerkers in de voor- en vroegschoolse educatie en de onder- en ...

Generating pedagogical content knowledge in teacher education students*

Some pre-service teaching activities can contribute much to the learning of pedagogical content knowledge (PCK) and subsequent teaching as these activities are generating PCK within the pre-service teacher's own ...

Growing into politics? The development of adolescents’ views on democracy over time.

Adolescence is often seen as the stage of life in which young people become better acquainted with and more interested in politics, and in which they develop more complex views on democratic decision-making. However, ...

Adolescents’ experiences with collective decision-making. The role of school and other social contexts.

Formal schooling, family and associational life are expected to enable adolescents to develop democratic attitudes. However, much remains unknown about how young people perceive these settings for developing such ...

Testing frame of reference knowledge in national examinations.

During the nineteen nineties, national debates about ‘new history teaching’ in the Netherlands – like in many other western countries – led to political pressure demanding more ‘factual ...

‘Just imagine…’ Students’ perspectives on empathy tasks in secondary history education.

Historical empathy can be helpful when learning history. However, we do not know what students do when completing an empathy-task or how they perceive this type of task. In the explorative study presented in this ...

Showdefysica

Showdefysica bevat naast een uitgebreide selectie van experimenten een belangrijke toevoeging: een handleiding met didactische tips voor een optimale toepassing in de klas. Want een ‘kale’ demonstratie is ...

Studeren als recht of voorrecht. Wie is er gebaat bij selectie aan de poort?

In het themanummer over selectie in het hoger onderwijs van het tijdschrift TH&MA doen Marco Snoek, Roeland van der Rijst, Marloes van Verseveld, Dineke Tigelaar en Jan van Driel verslag van hun onderzoek naar ...

Schot in de roos?

Bij aardrijkskunde tonen docenten vaker audiovisueel materiaal dan bij andere vakken. Een dikke 90% doet dat wekelijks, de helft dagelijks. Over de leereffecten was tot voor kort weinig bekend. Een onderzoek op het ...

Effecten van selectie ten behoeve van de lerarenopleidingen: literatuurreview in opdracht van NRO

Dit rapport betreft een internationale literatuurreview naar studies over voorspellende effecten van selectie voorafgaand aan de lerarenopleiding. Er is literatuur verzameld waarin aan de hand van empirisch ...

Verkenning naar de wenselijkheid en mogelijkheid van selectie op geschiktheid voor het beroep van leraar

Verkenning naar de wenselijkheid en mogelijkheid van selectie op geschiktheid voor het beroep van leraar en van verzwaring van vakinhoudelijke eisen voor de tweedegraads lerarenopleidingen. Het rapport ...

Effecten van een masteropleiding op leraren en hun omgeving (Nulmeting)

Om zicht te krijgen op de effecten van een brede invoering van een masteropleiding voor leraren, laat het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap onderzoek uitvoeren dat een theoretisch (wetenschappelijk) en ...

Selecteren op geschiktheid voor leraarsberoep, Is het wenselijk om te selecteren aan de poort?

In dit artikel rapporteren de auteurs enkele inzichten uit een verkennende studie die is uitgevoerd in opdracht van het Nederlandse ministerie van OCW (Snoek, Van der Rijst, & Van Driel, 2014) met als doel de ...

Opvang op één plek veel beter voor kind

Den Haag - Op de Sterrenschool in Apeldoorn komen kinderen vanaf drie maanden binnen en vetrekken op hun twaalfde. 'Kinderopvangkinderen' spelen samen met 'peuterspeelzaalkinderen' én met de 4-jarige kleuters. ...

Concept cartoons als opstap naar onderzoek.

Met behulp van een conceptcartoon worden leerlingen (leeftijd 9 – 15) geconfronteerd met verschillende verklaringen van een alledaags verschijnsel. Na het verkennen van meningen en argumenten, blijken ...

Als een les niet lekker loopt, vreet dat energie

In het artikel ‘Startende leraren: Zwemmen of Verzuipen’ (http://www.hva.nl/kc-onderwijs-opvoeding/publicaties/item/startende-leraren-zwemmen-of-verzuipen.html) schreef Marco Snoek (lector Leren & ...

Tijd vrijmaken door onderwijs anders te organiseren

Een van de grootste problemen die leraren in hun werk ervaren is het gebrek aan tijd. Tijd om individuele aandacht te besteden aan leerlingen of tijd om samen met collega’s te werken aan onderwijsvernieuwing. ...

Aanpassen aan de maatschappij

Nieuwelink en Eidhof geven in een serie artikelen in Didactief/Didactief Online een overzicht van onderzoek naar burgerschap van jongeren en burgerschapseducatie en de betekenis daarvan voor de onderwijspraktijk en ...

Increasing the impact of a Master’s programme on teacher leadership and school development by means

In this case study, we investigate how the development and impact of teacher leadership through a Master’s programme can be supported by a design that encourages boundary crossing activities between schools and ...

Historisch denken

Het vak geschiedenis bestudeert een werkelijkheid die niet meer bestaat. Wie beelden van die werkelijkheid ontwerpt, houdt rekening met de verschillen tussen heden en verleden en doet recht aan hetgeen mensen vroeger ...

Van startbekwaam tot stadsbekwaam

In deze rede wil ik, in het eerste deel, een definitie geven van urban education, die laat zien dat het opvoeden en leren in de grote stad een eigen pedagogische dimensie kent. Vervolgens vat ik, in het tweede deel, ...

SALEVO: Samenwerkend lezen in het voortgezet onderwijs

Recente onderzoeken tonen aan dat er niet zelden een gat bestaat tussen de leesvaardigheid van leerlingen in het voortgezet onderwijs (vo) en het niveau van de teksten die zij voor hun zaakvakken moeten lezen ...

Joined-up history

Debates about the identity of school history and about the nature and purpose of the learning that does, can and should take place in history classrooms continue in many countries around the world. At issue, in many ...

Effecten van een masteropleiding op leraren en hun omgeving

Samen met de Stichting Economisch Onderzoek (SEO) en het Kohnstamm Instituut, doet het kenniscentrum Onderwijs en opvoeding onderzoek naar de impact van masteropleidingen op leraren en hun omgeving. Na een nulmeting ...

Vlieguren maken

Op verzoek van opleiders van de tweedegraads lerarenopleidingen van de Hogeschool van Amsterdam werd een kwalitatief onderzoek uitgevoerd naar transfer tussen opleiding en stagepraktijk. Dataverzameling vond plaats ...

Tijd voor een ontwikkelingsgericht curriculum

In de afgelopen maanden interviewde Marco Snoek samen met Hanneke Hallink drie startende leraren over hun ervaringen in hun eerste jaar van lesgeven: Max Hamel (februari), Lesley van Scherpenzeel (maart) en Annabelle ...

Studeren als recht of voorrecht

In het themanummer over selectie in het hoger onderwijs van het tijdschrift TH&MA doen Marco Snoek, Roeland van der Rijst, Marloes van Verseveld, Dineke Tigelaar en Jan van Driel verslag van hun onderzoek naar ...

'De Romeinen vinden ons wilde barbaren'. Perspectiefgebruik bij schrijven en spreken over Nederlands

Verslag van een onderzoek onder 31 leerlingen van vwo-6 van één school. De vraag was in hoeverre leerlingen in schriftelijke en mondelinge uitingen over Nederlandse geschiedenis gebruik maken van het ...

Advies van de Kritische Vrienden Lerarenagenda aan de minister en staatssecretaris

De bewindslieden hebben in het najaar van 2013 een groep experts uit praktijk en opleiding gevraagd om als kritische vrienden hen te adviseren ten aanzien van de implementatie van de Lerarenagenda 2013-2020. In het ...

The predictive value of word decoding, vocabulary knowledge, and metacognitive knowledge for low...

The predictive value of word decoding, vocabulary knowledge, and metacognitive knowledge for low achieving adolescents’ reading comprehension: Interactions with age and L1/L2 status. In this study, we analysed ...

Werk gericht aan burgerschap

Nieuwelink en Eidhof geven in een serie artikelen in Didactief/Didactief Online een overzicht van onderzoek naar burgerschap van jongeren en burgerschapseducatie en de betekenis daarvan voor de onderwijspraktijk en ...

Samen werken aan leren en opvoeden

Scholen krijgen steeds meer aandacht voor de samenwerking met ouders. Ook de overheid en lerarenopleidingen laten sterk toenemende belangstelling hiervoor zien. Onderzoek toont immers aan dat een goede pedagogische ...

Burgerschapsvorming in het onderwijs: een vorm van bewuste socialisatie. Burgerschapseducatie 3.

Nieuwelink en Eidhof geven in een serie artikelen in Didactief/Didactief Online een overzicht van onderzoek naar burgerschap van jongeren en burgerschapseducatie en de betekenis daarvan voor de onderwijspraktijk en ...

Welwillend maar onwetend? Burgerschap van jongeren. Burgerschapseducatie 2.

Nieuwelink en Eidhof geven in een serie artikelen in Didactief/Didactief Online een overzicht van onderzoek naar burgerschap van jongeren en burgerschapseducatie en de betekenis daarvan voor de onderwijspraktijk en ...

Boundaries in opleiding en school

In dit artikel in De Nieuwe Meso gaat Marco Snoek in op de wijze waarop de activiteitstheorie en de begrippen boundaries, boundary crossing en boundary objecten kunnen helpen om processen in scholen en opleidingen ...

Impulsen voor vernieuw(en)d onderwijs

In het flankerend onderzoek dat in dit rapport beschreven is, zijn de opbrengsten per experiment nader in kaart gebracht en worden op basis van de ervaringen van de scholen lessen getrokken ten aanzien van ...

100 Jaar aan uitdagingen in de opvoedingsondersteuning

Het belang van voorlichting en ondersteuning aan ouders en opvoeders wordt al meer dan honderd jaar erkend. Een keur aan pedagogische initiatieven, met of zonder steun van de overheid, zijn in de afgelopen eeuw ...

Meer betrokkenheid door burgerschapskennis?

Burgerschapseducatie wordt op de meeste scholen ingevuld door het doceren van kennis over de democratische rechtsstaat en het bevorderen van waarden als gelijkwaardigheid en vrijheid. Achterliggende gedachte van deze ...

Dilemma's in de maatschappijleerles

Nadenken over de vraag waar het met maatschappijleer heen moet is altijd een thema in ons vakblad geweest. Expliciet werd in de voorgangers van M&P (maatschappijleer, P&SV) een richtingenstrijd over de ...

Jonge Burgers Didactief

Jongeren gaan steeds minder stemmen. Zij zouden vooral op zichzelf en hun directe omgeving gericht zijn en weinig gelegen laten liggen aan de samenleving als geheel. Mede hierom is het belangrijk dat scholen jongeren ...

'Nadenken over maatschappij zonder pasklare antwoorden van wiskunde'

Nadenken over de vraag waar het met maatschappijleer heen moet is altijd een thema in het vakblad 'Maatschappij & Politiek'geweest. Expliciet werd in de voorgangers van M&P (maatschappijleer, P & SV) een ...

Eerste kennismaking met onderzoeken in Praag.

Soms doen docenten iets heel bekends net even anders. In een vorig artikel liet ik zien hoe Irena Dvorakova lesgeeft over elektrische schakelingen aan 13-jarigen zonder de begrippen spanning en stroomsterkte te ...

Developing teacher leadership and its impact in schools

Op 25 juni 2014 promoveerde lector Marco Snoek op het proefschrift 'Developing teacher leadership and its impact in schools'.

Van 12 tot 18 juni 2014: Leiderschap komt niet vanzelf.

Marco Snoek beschouwt leraren als sleutelfiguren in processen van verandering en ontwikkeling. Hun vermogen om richting te geven aan en invloed uit te oefenen op veranderingen op de eigen school en op hun ...

Leiderschapskwaliteiten voor leraren.

Leiderschap voor leraren is niet alleen een zaak van leraren. In het septembernummer van het tijdschrift Van 12 tot 18 verscheen een artikel over leiderschap van leraren. In dat artikel licht lector Marco Snoek de ...

Leiderschap van leraren

In nummer 3 van De Nieuwe Meso (september 2014) schrijft lector Marco Snoek over gespreid leiderschap en leiderschap van leraren. Onderzoek naar gespreid leiderschap richt zich vooral op de rol van de schoolleider. ...

Geef docenten de regie over het onderwijs

“Als je het onderwijs in Nederland wilt verbeteren, moet je de regie aan de docenten geven.” Dat stelt Marco Snoek, die zich als lector van de Hogeschool van Amsterdam al meer dan tien jaar inzet voor ...

Startende leraren: Zwemmen of Verzuipen

Er vallen veel beginnende leraren uit in hun eerste beroepsjaren. Dat geeft niet alleen persoonlijk leed, maar op die manier gaat ook veel talent verloren. Er is op dit moment wel aandacht voor de problematiek, maar ...

Hoe worden leraren leiders.

Naar aanleiding van zijn proefschrift gaat Marco Snoek in dit artikel voor Profiel, het vakblad voor docenten in het mbo, in op de vraag hoe leraren hun leiderschap kunnen ontwikkelen en welke eisen dit stelt aan de ...

Making history relevant to students by connecting past, present and future: a framework for research

Teaching history usually focuses on understanding the past as an aim in itself. Research shows that many students have difficulty in seeing the point of this and often perceive history as useless, or, even if they ...

Een versnipperd veld

Sinds 2006 hebben scholen de mogelijkheid hun onderwijs te organiseren in leergebieden, zoals mens en maatschappij. Dat gebeurt vooral in vmbo-bb en -bk, sporadisch in havo/vwo. Docenten vinden dat het leer - gebied ...

De functie en zin van praktijkgericht onderzoek door studenten van educatieve hbo-opleidingen.

Hogescholen zijn zich aan het ontwikkelen tot kenniscentra waar door lectoren wetenschappelijk praktijkgericht onderzoek wordt uitgevoerd. Achtergrond daarvan is dat hogescholen bij uitstek instellingen zijn waar de ...

Onderzoek naar transfer in de tweedegraads lerarenopleidingen

De afgelopen twee jaar heeft een viertal onderzoekers van het Kenniscentrum onder leiding van lector Arie Wilschut een onderzoek gedaan naar de vraag in welke mate en kwaliteit studenten tijdens hun stages toepassen ...

Child Care Quality in the Netherlands over the Years: A Closer Look. Early Education and Development

In een landelijk representatieve steekproef is de pedagogische kwaliteit van de Nederlandse dagopvang (0-4 jaar) onderzocht, kijkend naar structurele kwaliteit, algemene proceskwaliteit en de interactievaardigheden ...

Ontdek de leider in de leraar.

In dit interview vertelt Marco Snoek over de kernpunten van zijn proefschrift over leiderschap van leraren en de impact daarvan in scholen.

Video Enhanced Reflective Practice: Review of experimental studies.

In dit hoofdstuk worden de resultaten samengevat van effecten van ‘video feedback’ op de competenties van professionals in verschillende disciplines. Video feedback laat positieve resultaten zien op de ...

Development of a Pre-service Teacher Training Course on Integration of ICT into Inquiry Based Science Education.

In order to be able to integrate ICT into Inquiry Based Science Education (IBSE), teachers need much time and support for mastering ICT tools, learning the basis of IBSE, and getting experience in applying these ...

Thinking parents in policy, research and practice in European parental support.

In het slothoofdstuk van de Europese publicatie ‘Think Parents!’ beschrijven de auteurs (tevens redacteur van het boek) de paradox dat ouders soms weinig worden betrokken bij opvoedingsondersteuning in ...

Voices of children from around the globe; A longitudinal analysis of children’s issues at child helplines.

In een internationale database met longitudinale gegevens van meer dan 100 ‘child helplines’ is onderzocht waarvoor kinderen in verschillende delen van de wereld hulp zoeken bij een ...

A Lifetime Search for PCK and Physics Representations across Contexts and Cultures. Keynote lecture.

The challenges of physics teacher education are obvious: 1) physics teaching in schools is often uninspiring and ineffective, the many brilliant ideas for exciting physics are underused; 2) in many countries there ...

Ambities voor kinderen in de kinderopvang; Kwaliteitsvisie kinderopvang 2014 en verder.

Dit rapport is geschreven door een speciale commissie die een kwaliteitsvisie beschrijft voor de Nederlandse kinderopvang. Aanbevelingen uit het rapport zijn overgenomen door minister Asscher voor toekomstig beleid.

Analyzing empowerment oriented email consultation for parents

In deze validatiestudie is een nieuw model ontwikkeld en gevalideerd om ‘online’ opvoedingsondersteuning te analyseren. Het model kan worden toegepast bij de analyse van emails met opvoedingsadviezen en ...

Hoe moeilijk is goed lezen en schrijven voor vmbo´ers? Inzichten uit onderzoek.

Het vmbo bestaat nu ruim 13 jaar. Tijd voor de beantwoording van de vraag hoe het ervoor staat in de nieuwste onderwijssector. Wat is er in het vmbo op pedagogisch-didactisch gebied allemaal gebeurd? Er wordt in het ...

Vermijding en frustratie; Het belang van negatieve motivaties voor de leesvaardigheid van vmbo’ers.

Sinds kort is er binnen leesonderzoek aandacht voor negatieve motivatie. Amerikaanse onderzoekers hebben de toegevoegde waarde van begrippen als 'vermijding' en 'ervaren moeilijkheid' bij leesvaardigheid onderzocht ...

The predictive value of word decoding, vocabulary knowledge, and metacognitive knowledge for low...

The predictive value of word decoding, vocabulary knowledge, and metacognitive knowledge for low achieving adolescents’ reading comprehension: Interactions with L2 status and age.

Linguistic and metacognitive predictors of low achieving adolescents' reading comprehension.

-

De rol van negatieve motivaties bij de leesvaardigheid van leerlingen in het vmbo.

-

De lees- en schrijfontwikkeling van vmbo-leerlingen; Onderzoek naar verschillen, determinanten en interventies.

In de kader- en beroepsgerichte leerwegen van het vmbo zitten relatief veel leerlingen die achterblijven qua lees- en schrijfontwikkeling. Lees- en schrijfvaardigheid zijn echter van groot belang voor de ...

Assessing reading comprehension in adolescent low achievers: Subskills identification and task specificity.

On the basis of a validation study of a new test for assessing low-achieving adolescents’ reading comprehension skills – the SALT-reading – we analyzed two issues relevant to the field of reading ...

Niet elk kind is ontvankelijk voor vroegtijdige stimuleringsprogramma’s; De invloed van onderliggende factoren van schoolrijpheid in relatie tot de voor- en vroegschoolse educatie.

De afgelopen vijftien jaar zijn in Nederland diverse studies verricht naar de uitvoering en effectiviteit van programma’s op het gebied van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). De daarmee tot nu toe ...

Wat bepaalt verschillen in leesvaardigheid tussen vmbo-leerlingen?; De rol van technisch lezen, woordenschat en metacognitieve kennis en interacties met leeftijd en taalstatus.

-

Making the difference with active parenting; forming educational partnerships between parents and schools.

Although parental involvement is often a priority on the quality agenda of schools for primary and secondary education, it is still not usual to involve parents as an educational partner in the actual learning ...

Effects of Guided Oral Reading Interventions on Reading Skills of Poor Readers in Grades 2 through 4.

Guided oral reading is an established intervention for poor readers in the early grades of primary school. Students who read or reread passages aloud as they receive guidance and feedback are likely to become better ...

Ethical challenges of ‘active parenting’ in an urban setting.

This presentation will discuss the collaboration between teachers and parents especially in areas where social, economical, cultural differences between the parties are likely to influence the communication and the ...

Ongewenst gedrag van vmbo-leerlingen in relatie tot hun behoefte aan competentie, autonomie en sociale relaties.

Verslag van een onderzoek waarin vmbo-leerlingen hebben gerapporteerd over hun ongewenste gedrag op school. Daarnaast hebben ze een vragenlijst ingevuld over de mate waarin zij ervaren dat docenten rekening houden ...

Ongewenst gedrag van gewone jongens op gewone scholen.

Welk effect heeft de relatie met de docent op het gedrag van leerlingen?

Lezen boven AVI-niveau frustrerend? Dat valt reuze mee!

-

Effectieve leeshulp aan raders en spellers.

In een eerdere bijdrage aan dit tijdschrift hebben we een onderzoek beschreven, waaruit blijkt dat de methodiek begeleid hardop lezen een effectieve aanpak is voor leerlingen die met technisch lezen achterop zijn ...

Samen werken aan lezen; Handleiding leescursus voor ouders.

Als ouders wilt u natuurlijk het beste voor uw zoon of dochter. U wilt dat uw kind met plezier naar school gaat en genoeg vriendjes en vriendinnetjes in de klas heeft. Daarnaast vindt u het belangrijk dat uw kind op ...

Kritische vrienden in een cynische cultuur

Op DidactiefOnline.nl is een blog-bijdrage van Marco Snoek, Lector Leren en Innoveren, verschenen over de Lerarenagenda en een kritische vrienden groep die door OCW is gestart. 'Bij het schrijven van de ...

The impact of the organizational transfer climate on the use of teacher leadership competences developed in a post-initial Master’s program

In dit artikel in Teaching and Teacher Education beschrijven HvA-lector Marco Snoek en Monique Volman de uitkomsten van een onderzoek naar een masteropleiding die gericht is op het ontwikkelen van leiderschap van ...

Het Lerarenregister: van, voor en door de … staatsecretaris?

Jet Bussemaker en Sander Dekker proberen een nieuwe cultuur te creëren, door het veld intensief te betrekken bij de totstandkoming en de uitvoering van de Lerarenagenda. Mooie uitgangspunten die passen in het ...

Supporting teacher educators for better learning outcomes.

HvA Lector Marco Snoek heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan deze bundel van de Europese Commissie over het beroep van lerarenopleiders. In beleidsdiscussies over onderwijs en leraren in de verschillende ...

‘We gaan er niet over, maar toch…’ Europese prikkels voor het beroep van lerarenopleider

In internationale beleidsnotities over onderwijs en kwaliteit van leraren wordt regelmatig gesproken over de kwaliteit van lerarenopleidingen, maar nauwelijks over de kwaliteit van lerarenopleiders.

Vakkenintegratie - Het leergebied mens en maatschappij

Hoewel al sinds 2006 de mogelijkheid bestaat voor scholen om hun onderwijs te organiseren in leergebieden, is nog maar weinig bekend over de redenen voor en de effecten van de invoering van het leergebied mens en ...

Vakkenintegratie in de praktijk - het leergebied mens en maatschappij

Verslag van een survey-onderzoek onder ca 100 leraren die lesgeven in het leergebied mens en maatschappij over de motieven voor de invoering van het leergebiedonderwijs, de gebruikte methoden en de denkbeelden en ...

Waarom moeilijk doen als je het ook samen kan?

In een korte bijdrage is in het kader van het landelijke PACT-project beschreven wat de samenwerking in het onderwijskundig-pedagogische veld vraagt van diverse professionals uit het onderwijs, de kinderopvang en de ...

Samenwerking tussen school en ouders aan de randen van het onderwijs

Jeanette Doornenbal en Ruben Fukkink schetsen in een hoofdstuk de samenwerking tussen school, kinderopvang èn ouders. Dit hoofdstuk maakt onderdeel uit van een boek dat gewijd is aan ouderbetrokkenheid en ...

Lesgeven over Europese instituties

Lesgeven over de Europese Unie en haar instituties is belangrijk maar ook ingewikkeld. In dit artikel geeft Nieuwelink docenten Maatschappijleer enkele handvatten.

De proefjeskist van Emy en Jamie.

Twee leerlingen van de 6de klas van het 4de gymnasium in Amsterdam stelden een leskist samen met scheikunde/biologieproeven en organiseerden lessen op 10 basisscholen in december 2012. Die lessen werden gegeven door ...

Adherence to and effects of the use of the Guiding the Empowerment Process model in single session email consultation for parents; A randomized controlled trial.

In een experimentele studie is onderzocht wat de effecten zijn van opvoedingsondersteuning via email op de beleving van de opvoeding en empowerment van ouders.

Inzet ouders heeft geweldig positief effect.

Ron Oostdam is hoogleraar Onderwijsleerprocessen aan de Universiteit van Amsterdam en lector Maatwerk in Leren en Instructie aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Daarnaast is hij onderzoeksdirecteur van het ...

Een integraal kindcentrum als open leer- en ontwikkelingsgemeenschap

Veel landen in Europa zien zich voor de uitdaging geplaatst een samenhangend systeem te ontwikkelen waarin kinderopvang en onderwijs op elkaar zijn afgestemd en elkaar versterken. Ook in Nederland is een proces ...

Toetswoede; Rondetafelgesprek over toetsen.

Te veel toetsen verschraalt het onderwijs, zeggen onderwijsexperts Gert b iesta en Ron Oostdam in een rondetafelgesprek dat Didactief organiseerde. Onzin, vinden Jaap Scheerens en Henriëtte Maassen van ...

Begeleid hardop lezen blijkt effectief bij zwakke lezers.

Zo’n 10 tot 15 procent van de leerlingen in het basisonderwijs ondervindt problemen bij het technisch leesonderwijs. Om zwakke lezers een inhaalslag te laten maken, blijkt de methodiek Begeleid hardop lezen ...

School en ouders werken samen aan beter lezen.

In dit artikel is de vraag aan de orde of ouders in samenwerking met school de leesontwikkeling van hun kind effectief kunnen ondersteunen. In Nederland is er naar dit thema nog weinig onderzoek gedaan. Zestien ...

Effects of individualised and small-group guided oral reading interventions on reading skills and...

To assess the efficacy of guided oral reading as a remedy for low-achieving readers, two experiments were conducted in the early grades of primary school. In the first, poor-reading students were randomly divided ...

Quality markers of international further education programmes

In this article the authors indicate how they designed a joint Master’s level module for in-service Master’s programmes at the Hogeschool van Amsterdam, the Pädagogische Hochschule Zurich and the ...

Betere en gemotiveerdere lezers in het voortgezet onderwijs.

Hoe verhoog je de taalvaardigheid van leerlingen in het voortgezet onderwijs en hoe hun motivatie om te leren en te lezen? Verschillende praktijken zijn effectief gebleken. Toch vertonen de lessen Nederlands nog ...

Startende leraren: zwemmen of verzuipen

Er vallen veel beginnende leraren uit in hun eerste beroepsjaren. Dat geeft niet alleen persoonlijk leed, maar op die manier gaat ook veel talent verloren. Er is op dit moment wel aandacht voor de problematiek, maar ...

Literatuuronderzoek naar mogelijke effecten en onderlinge mechanismen: Beleidsdocumenten.

In dit rapport wordt aan de hand van beleidsrapporten verkend welke effecten er verwacht worden van post-initiële masteropleidingen voor leraren. Deze verkenning is uitgevoerd in kader van een onderzoek naar de ...

Reflectie lector Marco Snoek op de International Summit

Op 13 en 14 maart vond in de Beurs van Berlage de International Summit on the Teaching Profession (ISTP2013) plaats, waar delegaties van ministers en vakbonden uit 18 verschillende landen zich bogen over het thema ...

Expertiseontwikkeling en Professionalisering van de Assessor. Ontwikkeling van een rubriek voor assessorenkwaliteit Criteriumgericht Beoordelen.

Toetsen is een vak apart en niet elke goede opleider is direct ook een goede beoordelaar. Toetsen en leren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en voor het verkrijgen van beter onderwijs zullen onderwijs en ...

Beyond Theory and Practice: Introducing Praxis in Pre-Service Language Teacher Education in Edge, J.and S. Mann (eds)

Deze publicatie van The British Council richt zich op innovatieve onderwijspraktijken in initiële lerarenopleidingen voor docenten Engels over de hele wereld. Elk van de 14 hoofdstukken is geschreven door een ...

Zorgen voor de juf en mees; Van onderwijzen naar leren.

In zijn rede gaat Ron Oostdam in op factoren die van invloed zijn op onderwijsleerprocessen en hun opbrengsten. Daarbij gaat de aandacht vooral uit naar onze juffen en meesters.

Making IBSE Durable through Pre-service Teacher Education

How can we make Inquiry-Based Science and Mathematics Education (IBSME) durable? …. by incorporating it in the pre-service programs for elementary teachers! With pre-service students the training can be much ...

Lezen boven AVI-niveau kan prima.

Hoe zorg je ervoor dat kinderen met enthousiasme lezen? Is het belangrijk dat ze lezen op hun eigen API-niveau of is hun persoonlijke voorkeur belangrijker? Dit artikel laat zien dat leerlingen vooral boeken moeten ...

Supporting teacher educators for better learning outcomes

Teacher educators are crucial players for maintaining - and improving - the high quality of the teaching workforce. They can have a significant impact upon the quality of teaching and learning in our schools. Yet ...

Van Buiten naar Binnen

In onderhavig rapport wordt verslag gedaan van de resultaten van de interviews, die in de maart en april 2011 gehouden zijn door leden van het managementteam van Onderwijs en Opvoeding. In het onderzoek is antwoord ...

De wonderen zijn de wereld nog niet uit.

In een warrige, maar op pun - ten prikkelende forumbijdrage, sturen Bert Ferwerda en Dirk Johan Klanker aan op een in hun ogen noodzakelijke onderwijsvernieu - wing die ze aanduiden met de term ‘realistisch ...

Transfer en Boundary Crossing bij masteropleidingen voor leraren

In dit artikel gaat Marco Snoek in op het ontwerp van masteropleidingen voor leraren. Onderzoek onder afgestudeerden van de masteropleiding Professioneel Meesterschap laat zien dat het succesvol volgen en afronden ...

Het moeilijkste vak van de wereld. Historisch referentiekader helpt bij oriëntatie in de tijd.

Bijdrage aan een debat over het effect van het gebruik van het kader van tien tijdvakken (ontworpen door Wilschut e.a., gepubliceerd in 2001, en in gebruik in het geschiedenisonderwijs vanaf 2007). Onderzoek ...

De Universitaire Lerarenpraktijk.

Professionalisering in W&T als onderdeel van een opleiding kan veel intensiever zijn dan (kortlopende) nascholingstrajecten. Een manier om W&T duurzaam de school in te krijgen is het opleiden van een ...

Expertiseontwikkeling en professionalisering van de assessor

Toetsen is een vak apart en niet elke goede opleider is direct ook een goede beoordelaar. Toetsen en leren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en voor het verkrijgen van beter onderwijs zullen onderwijs en ...

Leren van de Summit

Op 13 en 14 maart vond in de Beurs van Berlage de International Summit on the Teaching Profession (ISTP2013) plaats, waar delegaties van ministers en vakbonden uit 18 verschillende landen zich bogen over het thema ...

Feedback op het leerproces en de toetspraktijk - onderzoeksverslag van David van Wijk en Marco Snoek, januari 2013

Dit verslag beschrijft de zoektocht van een groep docenten van het vmbo binnen de C.S.G. Jan Arentsz in Alkmaar. Er zijn drie ontwikkelingen kenmerkend voor de vestiging vmbo: Twee kenmerken hebben betrekking op de ...

From splendid isolation to crossed boundaries? The futures of teacher education in the light of activity theory.

In dit artikel analyseert Marco Snoek de mogelijke toekomsten van de lerarenopleiding, aan de hand van een review van 48 scenariopublicaties over de toekomst van onderwijs, school en lerarenopleiding. De analyse van ...

De opbrengsten van het taalonderwijs

Het project Opbrengst Taalonderwijs Amsterdam-West brengt de taalvaardigheid van leerlingen op vo-scholen in Amsterdam-West in kaart met behulp van een tekstbegripstoets (Diatekst) en een woordenschattoets ...

Onderzoeken en ontwerpen met 4- tot 14 jarigen

Het boek bevat activiteiten en lesbeschrijvingen voor lessen natuurwetenschap en techniek met nadruk op onderzoeken en ontwerpen. De praktijkvoorbeelden hebben hun waarde bewezen in de klas en zijn niet alleen ...

Onderzoeksrapportage project OTAW: taalvaardigheid in Amsterdam-West

De taalvaardigheid van leerlingen in het voortgezet onderwijs (vo) laat te wensen over. Dit blijkt onder andere uit het internationaal vergelijkende PISA-onderzoek naar de leesvaardigheid van 15-jarigen. In 2003 las ...

Handreiking schoolexamen geschiedenis havo/vwo

In 2015 komt er een einde aan de tijdelijke afwijking in het examenprogramma geschiedenis voor de tweede fase, waarbij het centraal examen betrekking had op de domeinen A en C. Vanaf 2015 heeft het centraal examen ...

Vormgeving van honoursactiviteiten

In dit artikel worden verschillende aanpakken van honoursprogramma’s in het Nederlandse onderwijs met elkaar vergeleken en worden steutelfactoren voor effectieve honoursprogramma’s geïdentificeerd. ...

Interprofessionele samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs in vier Europese steden.

De samenwerking tussen basisonderwijs en buitenschoolse opvang is onderzocht in een meervoudige case-studie met locaties uit Den Haag, Berlijn, Aarhus en Stockholm. De resultaten uit de sociale netwerk-analyses en ...

Leren van onderzoek door docenten

Docenten doen in toenemende mate onderzoek, bijvoorbeeld omdat zij op een academische school werken of in het kader van hun master. Wat kan onderzoek door docenten bijdragen aan hun professionalisering, ...

Transfer en boundary crossing bij masteropleidingen voor leraren

In dit artikel gaat Marco Snoek in op het ontwerp van masteropleidingen voor leraren. Onderzoek onder afgestudeerden van de masteropleiding Professioneel Meesterschap laat zien dat het succesvol volgen en afronden ...

Onderzoek in het onderwijs van de Hogeschool van Amsterdam

Vrouwelijke academici