Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding

Waarom is er aandacht voor teacher leadership?

De vraag hoe het leiderschap van leraren in scholen versterkt kan worden komt niet uit de lucht vallen: er is de laatste jaren steeds meer aandacht voor teacher leadership. Dat heeft twee belangrijke oorzaken:

1. Veel leraren hebben de afgelopen jaren onvoldoende regie ervaren over hun professionele ontwikkeling, de ontwikkeling van de school en de invulling van hun vak.

In hun ogen is de leraar vooral uitvoerder geworden van onderwijs dat door anderen ontwikkeld is en gecontroleerd wordt. Veel leraren ervaren onvoldoende ruimte en erkenning voor hun rol als ontwerpers van onderwijs. Ze hebben het gevoel dat er vooral over leraren gesproken wordt en te weinig met leraren. Dit heeft geleid tot een brede beweging met als doel de stem, de professionele rol en het eigenaarschap van leraren te versterken, onder andere door het versterken van het leiderschap van leraren binnen scholen.

2. De complexe uitdagingen waar scholen voor staan kunnen niet door een klein groepje leidinggevenden worden opgelost, maar vraagt om collectieve inzet.

Vraagstukken rond diversiteit, passend onderwijs, inclusie, hoge verwachtingen van ouders, de verbreding van de opdracht van het onderwijs richting socialisatie en persoonsvorming, de toegenomen rol van ICT en media, etc. kunnen niet opgelost worden door enkele actoren binnen de school, maar vraagt om de gezamenlijke inzet, expertise en creativiteit van iedereen binnen de school. Om tot vernieuwing te komen moet iedereen in de school de ruimte hebben om invloed uit te oefenen op basis van zijn of haar expertise.

De leraar als een actieve en creatieve professional

Onder beide oorzaken ligt het beeld van de leraar als een actieve en creatieve professional, in plaats van een uitvoerder van opdrachten van anderen. Daarmee is teacher leadership ook een stellingname in de discussie over hoe onderwijs aangestuurd moet worden: niet van bovenaf via uitkomststandaarden, hiërarchie, centrale controle en verticaal toezicht, maar van onderop via professionele standaarden, betrokkenheid, zeggenschap en collegiaal en horizontaal toezicht.

Gepubliceerd door  Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding 6 mei 2019