Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding

Delen van leiderschap

Voorbeelden van teacher leadership trajecten

Aanbieder

Leraren met lef / Inspirezzo

Aanleiding

Leraren met Lef staat voor ‘bottom-up empowerment’, voor leraren die verantwoordelijkheid nemen om het onderwijs te verbeteren. Naar aanleiding van diverse grotere bijeenkomsten van Leraren met Lef in het land, ontstond het idee om deze training op te zetten. De opbrengst van die grotere bijeenkomsten waren nuttig maar gaven onvoldoende handvatten voor verandering in de schoolpraktijk. Juist daar moet het gebeuren en dan is er een meer op de toepassing gerichte bijeenkomst nodig.

Definitie teacher leadership

Wij gebruiken de termen gedeeld en gespreid leiderschap en teacher leadership door elkaar en gaan ervan uit dat er bij deze vormen van leiderschap leraren zijn die een verantwoordelijkheid nemen voor het beter functioneren van het grotere geheel, in casu voor het functioneren van het onderwijs op de school en eventueel daarbuiten. Zij nemen daartoe initiatieven en zetten hun specifieke kwaliteiten in.

Type teacher leadership

Community-based teacher leadership

Beoogde kwaliteiten

  • ‘growth mindset’: een mentale houding gericht op mogelijkheden zien en daarnaar handelen.
  • Zelfkennis: wat zijn mijn kwaliteiten/valkuilen
  • Openheid: willen begrijpen van andere opvattingen en ideeën
  • Organisatie- en veranderkunde: begrip van het functioneren van organisaties en de diverse (leiderschaps-)rollen om verandering effectief te laten plaatsvinden.
  • Systemisch denken: begrijpen dat verandering in een complexe situatie ook een complexe aanpak behoeft, waarin ‘maakbaarheid’ beperkt is (past feitelijk ook onder organisatiekunde)
  • Besef en gevoel voor de essentie van ons onderwijs, waarbij iedereen meedoet (inclusiviteit)
  • Lef en Liefde: kwaliteiten die elkaar nodig hebben om effectief te zijn in de relatie met anderen.

Kern van het traject

Deelnemers bestaan uit schoolteams uit 1 of meerdere schoolbesturen. Een team omvat een (deel)schoolleider en vier tot zes leraren.

Het traject biedt teacher leaders van een school de gelegenheid om samen met hun directeur te bedenken hoe in de school het delen van leiderschap vergroot kan worden. Het traject draagt bij aan het vergroten van hun veranderkundig vermogen in hun school en aan de onderlinge verbondenheid daarbij vanuit ieders kwaliteiten. Er wordt ingegaan op de pedagogische opdracht op leren innoveren en op leidinggeven met Lef en Liefde. De deelnemers vertrekken met een beeld van de wenselijke situatie en een invulling van de eerste stappen op de eigen school.

Opzet

Gedurende twee dagen verzamelen de mensen ‘bouwstenen’ voor het eigen ‘plan voor delen van leiderschap’

Dag 1

  • Introductie
  • Marco Snoek: ‘Delen van Leiderschap in scholen – over mentale modellen, structuren en kwaliteiten’
  • Ferd van den Eerenbeemt: ‘Leiden met Lef en Liefde’,
  • Marcel van Herpen: ‘Onze pedagogische opdracht’

Dag 2

  • Ferd van den Eerenbeemt: ‘Veranderen in de praktijk’
  • Workshops parallel over ‘persoonlijke visie’, ‘leren in scholen’, ‘Growth Mindset’ en ‘Deep Democracy’
  • ‘Plan voor delen van leiderschap’ voor de eigen school
  • Pitches

Aandacht voor condities

We hebben expliciet aandacht voor de rol van de leidinggevende en in enige mate voor de structuur en de cultuur

Ervaringen

De trainingen zijn bijzonder goed gewaardeerd. De laatste tijd neemt de belangstelling niettemin af.

Gepubliceerd door  Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding Teacher leadership 6 mei 2019