Kenniscentrum faculteit Digitale Media & Creatieve Industrie

Creatieve innovatie in en door het onderwijs

Hoe kun je verbeelding, kunst en design in het onderwijs inzetten om studenten op nieuwe manieren naar vraagstukken te laten kijken?

22 jun 2021 00:00 | Faculteit Digitale Media en Creatieve Industrie

Tijdens de Food for Thought inspiratiesessie op 17 juni 2021, georganiseerd door het Kenniscentrum FDMCI in samenwerking met het Centre of Expertise for Creative Innovation (CoECI), zaten zowel ontwerpers, onderwijsinnovators als studenten met elkaar om tafel die vanuit verschillende disciplines en motivaties de meerwaarde van creativiteit en innovatie in en door het onderwijs bespraken. Deze Food for Thought vond plaats via livestream vanuit het nieuwe Hybrid Learning Theatre in Amsterdam.

Het Centre of Expertise for Creative Innovation (CoECI) is als kennisnetwerk actief binnen de creatieve industrie op de grootstedelijke vraagstukken die aandacht en impactvolle oplossingen vragen. Door het vermogen om te kunnen vertalen, verbeelden en vormgeven en door onderzoek, methoden en scheppingskracht draagt creativiteit (zoals kunst, media, technologie en ontwerp) bij aan deze grootstedelijke samenleving.

Tijdens deze inspiratiesessie ging alle aandacht uit naar de rol van creativiteit en innovatie in het onderwijs. Hoe draagt onderwijs bij aan het oplossen van maatschappelijke problemen door studenten al tijdens hun opleiding creativiteit en innovatiekracht te laten inzetten?

Deze vragen zijn uitgebreid besproken met een panel van experts uit onderwijs, praktijk en onderzoek. Tijdens de eerste gespreksronde zaten de volgende gasten aan tafel:

  • Dominique van Ratingen | Pogrammamanager bij het Center of Expertise of Creative Innovation (CoECI) - CoECI is een katalysator van publiek-private samenwerkingen op het gebied van creatieve industrie rondom grote maatschappelijke thema's in samenwerking met het onderwijs, onderzoek, het bedrijfsleven en/of maatschappelijke organisaties,

    Dominique: 'De intrinsieke waarde van de kunst is in mijn ogen: schoonheid, verbeelding, menselijkheid .... en niets hoeft. Ik merk dat we het in coronatijd gemist hebben. De waarde van kunst is moeilijk uit te drukken, maar dat maakt het niet minder waardevol. Ik zie een belang van het inzetten van Creativiteit en Innovatie, Kunst en Design in het aangaan van allerhande problemen. De vraag daarbij is hoe we wegblijven van het puur en alleen instrumenteel inzetten.'

  • Bodil Liesdek | Student Communication en Multimedia Design - Bodil laat graag voorbeelden zien van verbeeldingsmethodieken die ze in haar lessen heeft gehad en hoe ze die methodieken gebruikt als ontwerper.

    Bodil: 'In de opleiding CMD leer ik hoe ik perspectieven kan verbeelden, en ook hoe ik daarmee impact heb en bovendien maatschappelijke vraagstukken kan aangaan.'

  • Jobbe Holtes | OneDayArtist - Jobbe is werkzaam in kunst- en cultuureducatie, maar ook actief als beeldend kunstenaars en vormgever.

    Jobbe: 'Verbeelding en kunst zijn nodig aangezien maatschappelijke vraagstukken tegenwoordig complex zijn en van ons vragen dat we een probleem vanuit meerdere perspectieven kunnen bekijken.'

Vervolgens was er een online intermezzo met de volgende gast:

  • Bert Bredeweg | Lector Didactiek van de Bètavakken, HvA, Faculteit Onderwijs en Opvoeding (FOO) - Bert Bredeweg geeft leiding aan het Smart Education lab van FOO en bouwt aan expertise op het gebied van leren en onderwijzen met Kunstmatige Intelligentie. Interactieve representaties als medium voor kennisconstructie vormen daarbij een belangrijk onderdeel.

    Bert: 'Interactieve concept cartoons stimuleren kinderen om kritisch na te denken over maatschappelijke onderwerpen waar natuurwetenschappelijke kennis aan ten grondslag ligt. Samen met het werkblad en de bronnen vormen de cartoons een didactisch instrument.'

In de tweede gespreksronde schoven de volgende sprekers aan tafel:

  • Anne Nigten | CoE Kunsteducatie AHK - Anne sprak vanuit haar rol als kwartiermaker bij het CoE Kunsteducatie van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK) over het ontwerpen van onderwijs en hoe lastige maatschappelijke vraagstukken vanuit kunsteducatie kunnen worden benaderd.

    Anne: 'Ik maak me al jarenlang hard voor inter-, multi- en transdiscisplinair onderwijs waarbij de kunsten en tech samenwerken.'

  • Tanja Hulst | INNNER - Tanja Hulst is innovatie ontwerper en oprichter van INNNER en praat mee over methodieken die ze bij INNNER inzetten om (ontwerpend) onderwijs te innoveren en wendbaarheid binnen het onderwijs te vergroten.

    Tanja: 'Ik zet me in voor onderwijsinnovatie waar het potentieel van de student benut wordt. Ook zij kunnen ons juist een frisse blik bieden.'

  • Zinzi de Brouwer | Hoofd Society & Context bij Amsterdam Fashion Institute (AMFI) van de HvA en eigenaar Studio Palha.

    Zinzi: 'So far we have been speaking about imagination and the role of visual representations. The fashion industry is an ultimate example in this, and is becoming increasingly aware of its role as driver of change, both in the industry and in society. Me myself I am also really active in examining the role of indigenous knowledge, and the personal or perhaps embodied knowledge in craftmanship in making practices.'

Tamara Witschge, lector bij de ondezoeksgroep Creative Media for Social Change en hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), afdeling Media en Journalistiek, trad op als bevlogen moderator en wist mooie verbindingen te leggen tussen de uiteenlopende bijdragen.

Ondanks de diverse perspectieven van alle gasten bleek tot slot de gemeenschappelijke deler te zijn: 'Om tot creatieve innovatie in en door het onderwijs te komen, zijn het proces en de route zelf minstens zo interessant en belangijk als het uiteindelijke resultaat!'

Aan een compilatie van deze Food for Thought wordt momenteel gewerkt (link volgt binnenkort).