Antenne Corona special

Hoe gaan mensen om met roken, drinken, blowen, andere drugs, gamen en gokken in de coronaperiode? Jellinek en de Hogeschool van Amsterdam zijn een onderzoek gestart om zicht te houden op eventuele veranderingen. Met behulp van de resultaten kunnen professionals gerichte voorlichting en hulpverlening aanbieden die daar bij aansluit.

De resultaten. Internationale publicatie

Cijfers van de Corona Special survey zijn gepubliceerd in een wetenschappelijk artikel Changing patterns of substance use during the coronavirus pandemic: self-reported use of tobacco, alcohol, cannabis, and other drugs in het internationale online tijdschrift Frontiers in Psychiatry.

Overall results showed declined current use compared to “pre-corona,” but mask underlying variation in changing patterns, including discontinued (tobacco 10.4%, alcohol 11.3%, cannabis 16.3%, other drugs 30.4%), decreased (tobacco 23.0%, alcohol 29.1%, cannabis 17.4%, other drugs 20.7%), unchanged (tobacco 30.3%, alcohol 21.2%, cannabis 22.3%, other drugs 17.3%), increased (tobacco 29.6%, alcohol 32.1%, cannabis 32.9%, other drugs 25.3%), and (re)commenced use (tobacco 6.7%, alcohol 6.3%, cannabis 11.1%, other drugs 6.2%).

Lees hier het volledige artikel: Changing patterns of substance use

De resultaten. Deel 4: mei 2020 t/m 17 januari 2021

Een deel van de mensen die tabak, alcohol, cannabis of andere drugs consumeren is na de invoering van de coronamaatregelen in het voorjaar van 2020 meer gaan roken, drinken of gebruiken. Bij alcohol zagen we vooral aan het eind van het jaar een toename. Cannabis en andere drugs werden rond de zomermaanden wat meer gebruikt, waarbij dit vaker buitenshuis, in de horeca en/of op (illegaal) georganiseerde feestjes gebeurde. Dat gebruik is sinds de winter weer gedaald en verplaatste zich meer naar gebruik binnen het eigen huishouden of vriendenkring. Deelnemers die wel andere drugs gebruikten kozen in de laatste periode wat vaker voor ketamine en 2C-B. Bij gamen zagen we alleen bij de eerste lockdown een stijging.

Naast indicaties van toenemend gebruik van genotmiddelen, zijn er ook mensen die juist minder zijn gaan roken, minder alcohol zijn gaan drinken en minder drugs zijn gaan gebruiken, of zelfs helemaal zijn gestopt. Enerzijds kan dit verklaard worden door het zoeken van een meer gezonde leefstijl, anderzijds door het wegvallen van de sociale gelegenheden waarbinnen het gebruik van genotmiddelen plaatsvond vóór de invoering van coronamaatregelen. De sterkste daling is te zien bij het gebruik XTC/MDMA.

Het lekker of gezellig vinden is de vaakst genoemde reden om genotmiddelen te gebruiken, hoewel roken, drinken en blowen voor een deel ook als gewoonte wordt gezien. Naarmate de coronamaatregelen langer aanhielden, werden genotmiddelen wat vaker ook als uitlaatklep, tegen stress of eenzaamheid genomen.

De resultaten. Deel 3: mei t/m oktober 2020

In de zomermaanden is de groep 16-24 jarige deelnemers die rookt, drinkt, blowt en/of andere drugs gebruikt gegroeid. Alleen bij roken en drinken zien we ook weer een daling sinds september. Voor alle middelen blijft gelden dat er zowel mensen zijn die minder als die juist meer gebruiken. De zomer en versoepelde maatregelen lijken vooral invloed te hebben gehad op de setting: vaker buiten en in de horeca of op vakantie.

Sinds september geven weer meer mensen aan in huiselijk kring maar ook vaker alleen te roken, drinken of drugs te gebruiken. Het meest opvallend (en verontrustend): redenen voor drinken, blowen en drugs zijn vaker uitlaatklep, stress en eenzaamheid.

De resultaten. Deel 2: mei t/m juli

Let op: We doen onderzoek onder alle Nederlanders vanaf 16 jaar, maar deze keer gaat de infographic ALLEEN over de 16-24 jarige deelnemers.

Met de start van de zomervakanties en de heropening van de horeca, is de plek waar alcohol en andere drugs gebruikt worden veranderd. In de resultaten van Antenne is terug te zien dat deze middelen weer vaker in horecazaken, privéfeestjes, buitenfeestjes en georganiseerde (al dan niet illegale) feestjes worden gebruikt. De redenen om nu te gebruiken zijn voor de meeste deelnemers gelinkt aan de plezierige en sociale effecten van deze middelen en de behoefte aan een uitlaatklep. Al wordt bij cannabis ook het verminderen van stress, angst of eenzaamheid genoemd als reden voor gebruik.

Alcohol, tabak en cannabis

  • In juli dronk driekwart van de 16-24 jarige deelnemers alcohol (76%).
  • Iets meer dan de helft rookte tabak (53%) en iets minder dan de helft blowde (47%).

Andere drugs

  • Andere drugs werden eveneens door ongeveer de helft van de 16-24-jarigen gebruikt (48%).
  • Uppers zoals xtc, amfetamine en speed zijn verreweg het populairst.
  • Het gebruik van trippers, zoals LSD en paddo’s, kwam wat vaker voor in juli dan in de twee maanden ervoor.
  • Een kwart geeft aan meer drugs te gebruiken dan voor corona (25%), maar de groep die juist minder drugs gebruikt is net zo groot (27%).

De resultaten. Deel 1: 11 mei – 14 juni

Op 1 juni zijn de eerste versoepelingen voor samenkomsten en horeca ingegaan. In deze samenvatting zijn de verzamelde gegevens van voor en ná 1 juni naast elkaar gezet.

Betekende minder sociale gelegenheden ook een afname in gebruik? Of was de stressvolle periode juist een reden om meer of vaker te gebruiken of te spelen? En veranderde dit op het moment dat de maatregelen versoepeld werden?

Noot: Vanwege de opzet en manier van werven zijn de getoonde percentages niet representatief voor alle mensen in Nederland. De meeste deelnemers waren tussen de 16 en 24 jaar. Ook kan het zijn dat voor 1 juni andere mensen aan het onderzoek deelnamen dan na 1 juni. Eventuele stijging of dalingen kunnen gebaseerd zijn op ‘toeval’. Dit onderzoek is geen exacte wetenschap, maar snel en anoniem signaleringsinstrument. Het is belangrijk om dit in het achterhoofd te houden bij het doornemen van de resultaten.

  • Er zijn mensen die aangeven het qua roken, drinken en blowen een stuk rustiger aan te hebben gedaan, en andere drugs even hebben laten liggen. Maar er zijn ook mensen die juist wat meer of vaker onder invloed zijn geweest. Die verdeling verschilt sterk per middel.
  • ‘Lekker’, ‘leuk’ en ‘sociaal’ zijn bij alle middelen het meest genoemd als reden voor gebruik. Een kleinere groep heeft aangegeven te gebruiken vanwege stress en eenzaamheid. Dit is een groep die mogelijk extra risico’s loopt.
  • Er wordt weer vaker buiten, op feestjes en in de horeca gedronken of gebruikt.
  • We zien verder nog geen grote verschillen tussen voor en na 1 juni.
6 december 2021