Bevorderen positieve gezondheid, welzijn en participatie thuiswonende senioren in Amsterdam-Zuidoost
Een participatief gezondheidsonderzoek naar boundary-crossing tussen social work, ergotherapie en verborgen vrijwilligerswerk in de wijk
ProjectVergrijzing en de toename van chronische ziekten en eenzaamheid zijn grote uitdagingen binnen zorg en welzijn. Dit onderzoeksproject richt zich op een bestaand activiteitenprogramma van Stichting Kraktie; een gemeenschapsorganisatie in Amsterdam-Zuidoost. Doel van hun activiteitenprogramma: het bevorderen van de positieve gezondheid van thuiswonende ouderen in de wijk. Samen met Stichting Kraktie onderzoekt het projectteam hoe zij het activiteitenprogramma in de buurtkeuken en de complementaire zorg kunnen verbeteren en innoveren zodat deze beter aansluit op de behoeften van de doelgroep.
Stichting Kraktie biedt vanuit een niet-westers gedachtengoed diensten aan om de gezondheid en het welzijn van thuiswonende ouderen in Amsterdam-Zuidoost te bevorderen. Samen met docenten, professionals en onderzoekers op het gebied van maatschappelijk werk en ergotherapie, onderzoekt het projectteam wat in de praktijk het beste werkt. De komende 4 jaar betrekt het projectteam senioren, zorg- en welzijnsorganisaties en een aantal HvA-opleidingen bij het onderzoeken, vernieuwen en verbeteren van het activiteitenprogramma en de samenwerking in de buurt.
Soemitro Poerbodipoero (docent-onderzoeker):
Het Professional Doctorate traject biedt een unieke kans om samen met Stichting Kraktie, docenten, professionals, onderzoekers van het lectoraat Ergotherapie, het lectoraat Stedelijk Sociaal Werk en de Buurtcampus Zuidoost, te ontdekken wat in de praktijk het beste werkt voor het verbeteren van het welzijn en de zorg voor thuiswonende senioren in de wijk. Ons onderzoek richt zich op het dagelijks leven en vindt plaats dicht bij de leefwereld van de senioren.
Doel
Het ontrafelen van werkzame mechanismen door participatief gezondheidsonderzoek, onderwijsinnovatie en interprofessionele samenwerking. Op deze manier draagt dit project bij aan de eigen regie van senioren op hun positieve gezondheid en welzijn.
Het algemene doel van dit PD-project is het verbeteren, vernieuwen en verduurzamen van de initiatieven en de activiteitenprogramma’s van Stichting Kraktie. Dit doen onderzoekers door middel van evaluatie, samenwerking en de ervaren gezondheid, welzijn en participatie van thuiswonende senioren van dicht bij te bestuderen.
Methode
Vanuit een living lab methode gebruiken onderzoekers samen met de gemeenschap van Kraktie een combinatie van onderzoeks- en veranderaanpakken uit Social work en Ergotherapie:
- Presence Approach: verbinding met de gemeenschap door nabijheid van professionals
- Theories of Change: het in kaart brengen van veranderingsprocessen in de praktijk met de praktijk
- Participatory Action Research: een benadering van actieonderzoek die de nadruk legt op deelname en actie van leden van gemeenschappen die door dat onderzoek worden beïnvloed. Het probeert de wereld te begrijpen door deze te veranderen, samen en na reflectie.
- Narrative-in-Action-methoden: onthullen de algemene betekenis van betekenisvol handelen en levensgebeurtenissen en hun plaats in een plot dat verleden, heden en toekomst integreert.
Resultaten-producten
- Voor Kraktie: duurzame capaciteitsopbouw in de organisatie en het team, een evaluatie- en volgsysteem voor deelnemers en de verspreiding van toegepaste producten. Denk aan richtlijnen, publicaties, tentoonstellingen, evenementen, cursussen en workshops.
- Voor senioren: een community of practice als onderdeel van hun dagelijks leven die de gezondheidsvaardigheden, collectieve en individuele besluitvorming over hun gezondheid, welzijn en participatie bevordert.
- Voor professionals: een veilige omgeving voor transdisciplinair onderwijs en onderzoek met de belevingswereld van senioren als uitgangspunt.
Verwachte maatschappelijke impact
Deelnemende senioren, Kraktie-professionals, onderzoeksgroepen, HvA-docenten- en studenten leren samen van deze domeinoverstijgende innovatie tussen formele gezondheids- en maatschappelijke zorg, complementaire zorg en verborgen vrijwilligerswerk. Deze grensverleggende samenwerking draagt bij aan nieuwe perspectieven en paradigmaverschuivingen in relatie tussen gezondheid, welzijn en participatie van senioren.
Bijdrage onderwijs en onderzoek
Het participatieve proces is een intensief sociaal leerproces waarmee het onderzoeksproject kennis genereert over:
- De manier waarop men het probleem van ongelijkheden op gezondheidsgebied in de samenleving aanpakt.
- De manier waarop zorg- en welzijnsdiensten kunnen veranderen om bij te dragen aan oplossingen.
- Collectieve en individuele empowerment als katalysator bij het nemen van beslissingen over de gezondheid en het welzijn van senioren.
- Manieren waarop welzijn zorgt voor gezondheid en gezondheid zorgt voor welzijn.
Externe partners
- Mevr. P. Anijs en Dhr. E. Faerber, MSc (Stichting Kraktie)
- Mevr R. Neuvel (Buurtcampus Zuidoost)
- SPRONG PREVENT: consortium (HvA en HU) onderzoeksgroepen en fieldlabs die werken aan integrale wijkgerichte preventie en gezondheidsbevordering op het snijvlak van gezondheid en welzijn