Kenniscentrum Maatschappij en Recht

(Wat) kunnen we leren van de Denen?

Transformatie jeugdbescherming en jeugdreclassering. Blog door Inge Busschers
Gepost op: 9 feb 2015

In aanloop naar de transformatie van de jeugdzorg is vaak gekeken naar de organisatie van jeugdzorg in Denemarken. Zelf houd ik mij als onderzoeker bij Jeugdbescherming Regio Amsterdam (JBRA) bezig met jeugdbescherming en jeugdreclassering. Ik ben in september 2014 naar Denemarken geweest om te kijken, te luisteren en ervaringen uit te wisselen. Ik deel graag mijn bevindingen en ben benieuwd naar die van u.

Sinds een paar weken is de magische datum van 1-1-2015 aan ons voorbij getrokken. Niet alleen de zorg voor jeugd in de wijken is aan het veranderen, ook de jeugdbescherming en jeugdreclassering zijn in transformatie. Sinds 1 januari 2015 zijn het niet langer alleen Bureaus Jeugdzorg, maar mogen op basis van de Jeugdwet alle Gecertificeerde Instellingen (GI’s) maatregelen van jeugdbescherming en jeugdreclassering uitvoeren.

Casemanagers

Medewerkers van zulke GI’s werken als casemanagers. Zij bekijken welke hulp nodig is voor deze jeugdigen en zorgen dat zij deze hulp ook krijgen. Vervolgens volgen en ondersteunen zij de voortgang. Naar de effectiviteit van methoden van casemanagement is nog weinig onderzoek gedaan. Wel wordt er druk geëxperimenteerd in de jeugdbescherming met projecten zoals SAFE (Utrecht), VERVE (Overijssel) en GGW (regio Amsterdam).

Scandinavische noorderburen

Vaak wordt ter inspiratie gekeken naar jeugdzorg bij onze Scandinavische noorderburen. Met name ‘de Denen’ worden regelmatig als voorbeeld genomen. In Denemarken is al sinds 2007 de jeugdzorg op gemeenteniveau georganiseerd. In september bracht een Nederlandse politieke delegatie een werkbezoek aan Kopenhagen om te leren van de Denen. In diezelfde week gingen ook Nederlandse jeugdzorgmedewerkers naar Kopenhagen om te leren van dit Deense model. Ook in die week en in diezelfde stad vond een groot internationaal jeugdzorg congres plaats. Dit werd georganiseerd door European Scientific Association on Residential and Family Care for Children and Adolescents (EUSARF). Anne-Dorthe Hestbæk van het Deense Child & Family Research Department startte het congres met een overzicht van indrukwekkende resultaten die de Denen hebben geboekt sinds het lokaal organiseren van jeugdzorg.

Werkbezoek

Wellicht zat u net als ik in die zaal aandachtig te luisteren. Maar, anders dan u, zat ik de dagen voor het congres niet in Kopenhagen, maar in het noordelijker gelegen Odense. Dit is de derde stad van Denemarken met zo’n 190.000 inwoners. Samen met een delegatie van Jeugdbescherming Regio Amsterdam bracht ik een werkbezoek aan het Center for Family and Children (CFU) van de gemeente Odense. Het CFU startte twee weken daarvoor een nieuwe vorm van casemanagement voor de top 100 meest criminele gezinnen in Odense. Ter inspiratie was hun directie een jaar eerder in Amsterdam wezen kijken, nadat zij van de gemeentelijke top 600 aanpak hadden gehoord. In Amsterdam kwamen zij toen ook in aanraking met de casemanagement methodiek Generiek Gezinsgericht Werken (GGW).

Implementatie strategieën

In september 2014 was het casemanagement in Odense een paar weken gestart. Met CFU bespraken we over en weer de ervaringen, in de dagen voorafgaand aan het congres. Wat waren de ervaringen van JBRA bij het ontwikkelen en implementeren van GGW? Wat zijn essentiële onderdelen en welke implementatie strategieën waren succesvol? Twee dagen van brainstormen en het bespreken van ervaringen leidden tot een interessante, gezamenlijke workshop op het EUSARF congres in Kopenhagen. Een verhaal over wat wij van de Denen kunnen leren en wat de Denen geïnspireerd heeft.

Wat wij hier van geleerd hebben? Dat het leren vooral een gezamenlijk proces is! Probeer het leren en uitwisselen te doen met degene met dezelfde vraagstukken, thema’s of zorgvormen. Voor meer info over deze presentatie zie het Book of Abstracts, p.212-216.

Ervaringen uitwisselen

Dat deze uitwisselingen vruchtbaar waren, blijkt wel uit het feit dat zij naar Nederland zijn toegekomen in november. Dit keer met hun lokale politieke bestuurders. Kortom, de uitwisseling van ervaringen blijft doorgaan. Ik ben erg benieuwd wat jullie ervaringen zijn in het halen en brengen van kennis bij onze Noorderburen. Wat hebt u geleerd? Of wat viel op? Of welke goede ervaringen kunt u uitwisselen? Deel het met ons. Dat kan door een bericht te sturen aan Inge Busschers, i.busschers@hva.nl. Wij plaatsen daarna uw reactie op deze pagina.