Een jaar hoio in de wereld van de jeugdhulp

Wat is een hoio?

Voordat ik inga op mijn eerste ervaringen en bezigheden als hoio, licht ik nog even kort toe wat dit fenomeen precies inhoudt. Het hoio-schap is een traineeship, maar je kunt het ook gewoon een werk-leertraject noemen. Hoio's zijn deeltijd masterstudenten die het andere deel van hun tijd binnen een lectoraat van een van de kenniscentra van de Hogeschool van Amsterdam opgeleid worden tot praktijkgericht onderzoeker. Iets meer dan een jaar geleden werd ik aangenomen als hoio bij het lectoraat Kwaliteit en Effectiviteit in de Zorg voor Jeugd en sinds mijn aanstelling ben ik als het ware ondergedompeld in de Nederlandse jeugdhulp. Mijn eerste indruk is een nieuwe alinea waard.

Eerste indruk jeugdhulp

Het woord 'jeugdhulp' is momenteel bijna synoniem aan het woord 'turbulentie'. Want er gebeurt, door de zogenoemde transitie en transformatie, nogal wat op het gebied van zorg voor jeugd. Ik was hierdoor aanvankelijk een tikkeltje ongerust. Op wat voor strijdtoneel zou ik terechtkomen? Maar al snel kwam ik erachter dat de Nederlandse jeugdhulp beschikt over gepassioneerde jeugdzorgwerkers. Ik heb deze groep professionals leren kennen als enthousiaste, positieve en hard werkende hulpverleners bij wie het welzijn van kinderen en gezinnen altijd prioriteit nummer één is. Hoewel het organisatorisch soms nog wat chaotisch is, bleken mijn zorgen dus onterecht. Van een strijdtoneel is geen sprake, hooguit zou je de inzet van de hulpverleners voor de rechten van het kind strijdvaardig kunnen noemen. Met het menselijk kapitaal zit het in ieder geval wel goed.

Praktijkgericht onderzoek

Maar wat draagt praktijkgericht onderzoek nu precies bij aan de jeugdhulp? Of met andere woorden: wat doet een hoio als ik nu eigenlijk? Als je het mij vraagt, vormt praktijkgericht onderzoek een brug tussen de wetenschap en de praktijk. Als praktijkgericht onderzoeker ben je namelijk op de hoogte van dat wat door de wetenschap bewezen effectief is, maar sluit je daarnaast aan bij en werk je samen met, je raadt het al, de praktijk. Zo kan een instelling die worstelt met een vraagstuk een lectoraat inschakelen voor hulp. Die hulp bestaat bijvoorbeeld uit het delen van kennis of het doen van onderzoek naar de vraag in kwestie. De onderzoeksresultaten worden vervolgens samen met de praktijk omgezet in handzame tools.

Wie helpt de hulpverlener?

Een goed voorbeeld hiervan is het in juni 2015 afgeronde project 'Wie helpt de hulpverlener?'. Dit project begon met twee instellingen in de zorg voor jeugd die zich afvroegen hoe zij hun medewerkers het beste konden ondersteunen bij de uitvoering van hun werk om zo de kwaliteit van de hulpverlening te verhogen. Deze vraag mondde uit in een tweejarig onderzoeks- en ontwikkelproject waarin onderzoekers samen met jeugdzorgwerkers tot nieuwe inzichten kwamen over het onderwerp 'leren op de werkvloer' en hierbij verschillende producten ontwikkelden*.

Mystery workshop

Als hoio voer ik binnen dit alles allerlei onderzoekstaken uit, waarbij ik goed word gecoacht door de lector en mijn collega-onderzoekers. Naast het doen van onderzoek houd ik me ook met andere zaken bezig: van het begeleiden van studenten tot het organiseren van congressen. En natuurlijk bezoek ik zo nu en dan zelf een congres: om kennis up-to-date te houden en onderzoeksresultaten te delen. Op een congres waar ik een poosje geleden was, nam ik deel aan een mysterieuze "creatieve workshop". Ik moest een kunstwerk maken terwijl de ene workshopleider me behandelde als een beruchte crimineel en de andere workshopleider met me omging alsof ik een klein kind was. Na afloop bleek dat de workshop hiermee het belang van een gelijkwaardige benadering van cliënten wilde benadrukken. Het werd me nog maar eens duidelijk hoe ontzettend belangrijk vaardige en professionele hulpverleners zijn. Gelukkig, weet ik nu door mijn hoio-schap, zijn er daar veel van!